ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରାଚୀନ ଜୀବନ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର। ଆଧୁନିକ ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଜଣାଯାଏ ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତା ମିଶର ସଭ୍ୟତାଠାରୁ ୨୨ ହଜାର ବର୍ଷର ପୁରାତନ। ବହୁକାଳୁ ଏଠାରେ ଏକ ସଭ୍ୟତା ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛି। ଏଣୁ ଭାରତର ଇତିହାସ ଲେଖନୀର ପରମ୍ପରା ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାଚୀନ। କିନ୍ତୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ଊନ୍ନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ବିକଶିତ ୟୁରୋପର ଇତିହାସକାର ଓ ବିଦ୍ୱାନମାନେ ଭ୍ରମାତ୍ମକ ପ୍ରଚାର କରିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତରେ ଇତିହାସ ଲେଖାର ଦୃଷ୍ଟି ଓ ଅବଧାରଣା ନଥିଲା କିମ୍ବା ଭାରତର କୌଣସି ଇତିହାସ ନାହିଁ।

ଏକ ପୁସ୍ତକ ମେଳାରେ ହଠାତ ମୋତେ ମିଳିଥିଲା ଗୋପୀନାଥ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଲିଖିତ ପୁସ୍ତକ ‘ଗବେଷକ ଦୃଷ୍ଟିରେ ସାରୋଳ ମହାଭାରତ’। ଶାରଳାଙ୍କ ସ୍ଥାନରେ ସାରୋଳ ଦେଖି ମୁଁ କିଛିଟା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଇଥିଲି ଓ କିଣି ଆଣିଥିଲି ବହିଟିକୁ। ପ୍ରକୃତରେ ସେ ଶାରଳା ଦାସ ଥିଲେ ଯେ ଓଡିଆ ମହାଭାରତ ଲେଖିଥିଲେ ନା ସେ ସାରୋଳ? ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ଖୋଜିବା ଭିତରେ ଅନ୍ୟ ଏକ ସତ୍ୟକୁ ମୁଁ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲି ଯେ ସେ ‘ସାରୋଳ’ ନୁହଁନ୍ତି ‘ସାରୋଳଦାସ’ ଓ ତାଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଲିଖିତ କାବ୍ୟଗ୍ରନ୍ଥ ‘ମହାଭାରତ’ ମଧ୍ୟ ନୁହେଁ, ତାହା ‘ମହାଭାରଥ’। କେମିତି?

କୃଷି ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ଆଦ୍ୟ ଉଦ୍ୟକ୍ତା ତଥା ଏହି ସଂସ୍କୃତିର ଦେବତା ବଳଦେବଙ୍କ ଚିରନ୍ତନତା ରହିଛି ଓ ରହିବ। କୃଷିକର୍ମ ବିନା ଖାଦ୍ୟାନ୍ନ ଉତ୍ପାଦନ ଅସମ୍ଭବ ଓ ଖାଦ୍ୟ ବିନା ପ୍ରାଣୀ ଜଗତର ପରିପୋଷଣୀୟତା ଅକଳ୍ପନୀୟ। ଭୂତ ଜଗତ ଅନ୍ନରୁ ସୃଷ୍ଟି। ଏଣୁ ବଳଭଦ୍ର ହେଉଛନ୍ତି ବିଶ୍ୱ ଦେବତା ଓ ପ୍ରାଣୀ ଜଗତର ତତ୍ତ୍ୱାବଧାରକ। ଭୁବନେଶ୍ୱର ବୁଦ୍ଧ ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ନିଖିଳ ଉତ୍କଳ ପାଟରା ସମିତି ପକ୍ଷରୁ ଆୟୋଜିତ ଗହ୍ମା ପର୍ବ ଅବସରରେ ବକ୍ତାମାନେ ପାଟରାକୂଳର ଇଷ୍ଟ ଦେବତା ବାସ୍ତବରେ ବିଶ୍ୱର ଦେବତା ବୋଲି ମତ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତ।

ଊଣା ଅଧିକ ସମସ୍ତ ଧର୍ମରେ କୋଟି କୋଟି ମହିଳା ନିଜର ସ୍ୱାମୀକୁ ହରେଇଲା ପରେ ସାରା ଜୀଵନ ଏକ ଅପମାନଜନକ, ବାଛବିଚାର ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନ ଜୀଇଁବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥାନ୍ତି। ଭାରତ ପରି ହିନ୍ଦୁ ବହୁଳ ସମାଜରେ ନିଜର ଜୀବନସାଥୀକୁ ହରାଇବା ପରେ ମହିଳାମାନେ ସାଧାରଣତଃ ଆର୍ଥିକ ସଙ୍କଟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବା ସହ ଉଭୟ ପରିବାର ଓ ସମାଜରେ ସାମାଜିକ ବିଦ୍ଵେଷ, ଘୃଣା, ଶୋଷଣ ଓ ହିଂସାର ଶୀକାର ହୋଇଥାନ୍ତି।

ଓଡ଼ିଶାରୁ ମାନସ ରଞ୍ଜନ ସାମଲ ଓ ସଞ୍ଜୟ କୁମାର ପଣ୍ଡା ଯଥାକ୍ରମେ ଏହି ଦୁଇ ପୁରସ୍କାର ପାଇବାକୁ ମନୋନୀତ ହୋଇଛନ୍ତି।

ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରାଚୀନ ଜୀବନ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର। ଆଧୁନିକ ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଜଣାଯାଏ ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତା ମିଶର ସଭ୍ୟତାଠାରୁ ୨୨ ହଜାର ବର୍ଷର ପୁରାତନ। ବହୁକାଳୁ ଏଠାରେ ଏକ ସଭ୍ୟତା ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛି। ଏଣୁ ଭାରତର ଇତିହାସ ଲେଖନୀର ପରମ୍ପରା ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାଚୀନ। କିନ୍ତୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ଊନ୍ନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ବିକଶିତ ୟୁରୋପର ଇତିହାସକାର ଓ ବିଦ୍ୱାନମାନେ ଭ୍ରମାତ୍ମକ ପ୍ରଚାର କରିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତରେ ଇତିହାସ ଲେଖାର ଦୃଷ୍ଟି ଓ ଅବଧାରଣା ନଥିଲା କିମ୍ବା ଭାରତର କୌଣସି ଇତିହାସ ନାହିଁ।

ଏକ ପୁସ୍ତକ ମେଳାରେ ହଠାତ ମୋତେ ମିଳିଥିଲା ଗୋପୀନାଥ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଲିଖିତ ପୁସ୍ତକ ‘ଗବେଷକ ଦୃଷ୍ଟିରେ ସାରୋଳ ମହାଭାରତ’। ଶାରଳାଙ୍କ ସ୍ଥାନରେ ସାରୋଳ ଦେଖି ମୁଁ କିଛିଟା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଇଥିଲି ଓ କିଣି ଆଣିଥିଲି ବହିଟିକୁ। ପ୍ରକୃତରେ ସେ ଶାରଳା ଦାସ ଥିଲେ ଯେ ଓଡିଆ ମହାଭାରତ ଲେଖିଥିଲେ ନା ସେ ସାରୋଳ? ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ଖୋଜିବା ଭିତରେ ଅନ୍ୟ ଏକ ସତ୍ୟକୁ ମୁଁ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲି ଯେ ସେ ‘ସାରୋଳ’ ନୁହଁନ୍ତି ‘ସାରୋଳଦାସ’ ଓ ତାଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଲିଖିତ କାବ୍ୟଗ୍ରନ୍ଥ ‘ମହାଭାରତ’ ମଧ୍ୟ ନୁହେଁ, ତାହା ‘ମହାଭାରଥ’। କେମିତି?

କୃଷି ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ଆଦ୍ୟ ଉଦ୍ୟକ୍ତା ତଥା ଏହି ସଂସ୍କୃତିର ଦେବତା ବଳଦେବଙ୍କ ଚିରନ୍ତନତା ରହିଛି ଓ ରହିବ। କୃଷିକର୍ମ ବିନା ଖାଦ୍ୟାନ୍ନ ଉତ୍ପାଦନ ଅସମ୍ଭବ ଓ ଖାଦ୍ୟ ବିନା ପ୍ରାଣୀ ଜଗତର ପରିପୋଷଣୀୟତା ଅକଳ୍ପନୀୟ। ଭୂତ ଜଗତ ଅନ୍ନରୁ ସୃଷ୍ଟି। ଏଣୁ ବଳଭଦ୍ର ହେଉଛନ୍ତି ବିଶ୍ୱ ଦେବତା ଓ ପ୍ରାଣୀ ଜଗତର ତତ୍ତ୍ୱାବଧାରକ। ଭୁବନେଶ୍ୱର ବୁଦ୍ଧ ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ନିଖିଳ ଉତ୍କଳ ପାଟରା ସମିତି ପକ୍ଷରୁ ଆୟୋଜିତ ଗହ୍ମା ପର୍ବ ଅବସରରେ ବକ୍ତାମାନେ ପାଟରାକୂଳର ଇଷ୍ଟ ଦେବତା ବାସ୍ତବରେ ବିଶ୍ୱର ଦେବତା ବୋଲି ମତ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତ।

ଊଣା ଅଧିକ ସମସ୍ତ ଧର୍ମରେ କୋଟି କୋଟି ମହିଳା ନିଜର ସ୍ୱାମୀକୁ ହରେଇଲା ପରେ ସାରା ଜୀଵନ ଏକ ଅପମାନଜନକ, ବାଛବିଚାର ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନ ଜୀଇଁବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥାନ୍ତି। ଭାରତ ପରି ହିନ୍ଦୁ ବହୁଳ ସମାଜରେ ନିଜର ଜୀବନସାଥୀକୁ ହରାଇବା ପରେ ମହିଳାମାନେ ସାଧାରଣତଃ ଆର୍ଥିକ ସଙ୍କଟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବା ସହ ଉଭୟ ପରିବାର ଓ ସମାଜରେ ସାମାଜିକ ବିଦ୍ଵେଷ, ଘୃଣା, ଶୋଷଣ ଓ ହିଂସାର ଶୀକାର ହୋଇଥାନ୍ତି।

ଓଡ଼ିଶାରୁ ମାନସ ରଞ୍ଜନ ସାମଲ ଓ ସଞ୍ଜୟ କୁମାର ପଣ୍ଡା ଯଥାକ୍ରମେ ଏହି ଦୁଇ ପୁରସ୍କାର ପାଇବାକୁ ମନୋନୀତ ହୋଇଛନ୍ତି।

ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରାଚୀନ ଜୀବନ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର। ଆଧୁନିକ ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଜଣାଯାଏ ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତା ମିଶର ସଭ୍ୟତାଠାରୁ ୨୨ ହଜାର ବର୍ଷର ପୁରାତନ। ବହୁକାଳୁ ଏଠାରେ ଏକ ସଭ୍ୟତା ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛି। ଏଣୁ ଭାରତର ଇତିହାସ ଲେଖନୀର ପରମ୍ପରା ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାଚୀନ। କିନ୍ତୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ଊନ୍ନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ବିକଶିତ ୟୁରୋପର ଇତିହାସକାର ଓ ବିଦ୍ୱାନମାନେ ଭ୍ରମାତ୍ମକ ପ୍ରଚାର କରିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତରେ ଇତିହାସ ଲେଖାର ଦୃଷ୍ଟି ଓ ଅବଧାରଣା ନଥିଲା କିମ୍ବା ଭାରତର କୌଣସି ଇତିହାସ ନାହିଁ।

ଏକ ପୁସ୍ତକ ମେଳାରେ ହଠାତ ମୋତେ ମିଳିଥିଲା ଗୋପୀନାଥ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଲିଖିତ ପୁସ୍ତକ ‘ଗବେଷକ ଦୃଷ୍ଟିରେ ସାରୋଳ ମହାଭାରତ’। ଶାରଳାଙ୍କ ସ୍ଥାନରେ ସାରୋଳ ଦେଖି ମୁଁ କିଛିଟା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଇଥିଲି ଓ କିଣି ଆଣିଥିଲି ବହିଟିକୁ। ପ୍ରକୃତରେ ସେ ଶାରଳା ଦାସ ଥିଲେ ଯେ ଓଡିଆ ମହାଭାରତ ଲେଖିଥିଲେ ନା ସେ ସାରୋଳ? ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ଖୋଜିବା ଭିତରେ ଅନ୍ୟ ଏକ ସତ୍ୟକୁ ମୁଁ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲି ଯେ ସେ ‘ସାରୋଳ’ ନୁହଁନ୍ତି ‘ସାରୋଳଦାସ’ ଓ ତାଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଲିଖିତ କାବ୍ୟଗ୍ରନ୍ଥ ‘ମହାଭାରତ’ ମଧ୍ୟ ନୁହେଁ, ତାହା ‘ମହାଭାରଥ’। କେମିତି?

କୃଷି ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ଆଦ୍ୟ ଉଦ୍ୟକ୍ତା ତଥା ଏହି ସଂସ୍କୃତିର ଦେବତା ବଳଦେବଙ୍କ ଚିରନ୍ତନତା ରହିଛି ଓ ରହିବ। କୃଷିକର୍ମ ବିନା ଖାଦ୍ୟାନ୍ନ ଉତ୍ପାଦନ ଅସମ୍ଭବ ଓ ଖାଦ୍ୟ ବିନା ପ୍ରାଣୀ ଜଗତର ପରିପୋଷଣୀୟତା ଅକଳ୍ପନୀୟ। ଭୂତ ଜଗତ ଅନ୍ନରୁ ସୃଷ୍ଟି। ଏଣୁ ବଳଭଦ୍ର ହେଉଛନ୍ତି ବିଶ୍ୱ ଦେବତା ଓ ପ୍ରାଣୀ ଜଗତର ତତ୍ତ୍ୱାବଧାରକ। ଭୁବନେଶ୍ୱର ବୁଦ୍ଧ ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ନିଖିଳ ଉତ୍କଳ ପାଟରା ସମିତି ପକ୍ଷରୁ ଆୟୋଜିତ ଗହ୍ମା ପର୍ବ ଅବସରରେ ବକ୍ତାମାନେ ପାଟରାକୂଳର ଇଷ୍ଟ ଦେବତା ବାସ୍ତବରେ ବିଶ୍ୱର ଦେବତା ବୋଲି ମତ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତ।

ଊଣା ଅଧିକ ସମସ୍ତ ଧର୍ମରେ କୋଟି କୋଟି ମହିଳା ନିଜର ସ୍ୱାମୀକୁ ହରେଇଲା ପରେ ସାରା ଜୀଵନ ଏକ ଅପମାନଜନକ, ବାଛବିଚାର ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନ ଜୀଇଁବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥାନ୍ତି। ଭାରତ ପରି ହିନ୍ଦୁ ବହୁଳ ସମାଜରେ ନିଜର ଜୀବନସାଥୀକୁ ହରାଇବା ପରେ ମହିଳାମାନେ ସାଧାରଣତଃ ଆର୍ଥିକ ସଙ୍କଟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବା ସହ ଉଭୟ ପରିବାର ଓ ସମାଜରେ ସାମାଜିକ ବିଦ୍ଵେଷ, ଘୃଣା, ଶୋଷଣ ଓ ହିଂସାର ଶୀକାର ହୋଇଥାନ୍ତି।

ଓଡ଼ିଶାରୁ ମାନସ ରଞ୍ଜନ ସାମଲ ଓ ସଞ୍ଜୟ କୁମାର ପଣ୍ଡା ଯଥାକ୍ରମେ ଏହି ଦୁଇ ପୁରସ୍କାର ପାଇବାକୁ ମନୋନୀତ ହୋଇଛନ୍ତି।

ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରାଚୀନ ଜୀବନ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର। ଆଧୁନିକ ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଜଣାଯାଏ ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତା ମିଶର ସଭ୍ୟତାଠାରୁ ୨୨ ହଜାର ବର୍ଷର ପୁରାତନ। ବହୁକାଳୁ ଏଠାରେ ଏକ ସଭ୍ୟତା ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛି। ଏଣୁ ଭାରତର ଇତିହାସ ଲେଖନୀର ପରମ୍ପରା ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାଚୀନ। କିନ୍ତୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ଊନ୍ନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ବିକଶିତ ୟୁରୋପର ଇତିହାସକାର ଓ ବିଦ୍ୱାନମାନେ ଭ୍ରମାତ୍ମକ ପ୍ରଚାର କରିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତରେ ଇତିହାସ ଲେଖାର ଦୃଷ୍ଟି ଓ ଅବଧାରଣା ନଥିଲା କିମ୍ବା ଭାରତର କୌଣସି ଇତିହାସ ନାହିଁ।

ଏକ ପୁସ୍ତକ ମେଳାରେ ହଠାତ ମୋତେ ମିଳିଥିଲା ଗୋପୀନାଥ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଲିଖିତ ପୁସ୍ତକ ‘ଗବେଷକ ଦୃଷ୍ଟିରେ ସାରୋଳ ମହାଭାରତ’। ଶାରଳାଙ୍କ ସ୍ଥାନରେ ସାରୋଳ ଦେଖି ମୁଁ କିଛିଟା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଇଥିଲି ଓ କିଣି ଆଣିଥିଲି ବହିଟିକୁ। ପ୍ରକୃତରେ ସେ ଶାରଳା ଦାସ ଥିଲେ ଯେ ଓଡିଆ ମହାଭାରତ ଲେଖିଥିଲେ ନା ସେ ସାରୋଳ? ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ଖୋଜିବା ଭିତରେ ଅନ୍ୟ ଏକ ସତ୍ୟକୁ ମୁଁ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲି ଯେ ସେ ‘ସାରୋଳ’ ନୁହଁନ୍ତି ‘ସାରୋଳଦାସ’ ଓ ତାଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଲିଖିତ କାବ୍ୟଗ୍ରନ୍ଥ ‘ମହାଭାରତ’ ମଧ୍ୟ ନୁହେଁ, ତାହା ‘ମହାଭାରଥ’। କେମିତି?

କୃଷି ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ଆଦ୍ୟ ଉଦ୍ୟକ୍ତା ତଥା ଏହି ସଂସ୍କୃତିର ଦେବତା ବଳଦେବଙ୍କ ଚିରନ୍ତନତା ରହିଛି ଓ ରହିବ। କୃଷିକର୍ମ ବିନା ଖାଦ୍ୟାନ୍ନ ଉତ୍ପାଦନ ଅସମ୍ଭବ ଓ ଖାଦ୍ୟ ବିନା ପ୍ରାଣୀ ଜଗତର ପରିପୋଷଣୀୟତା ଅକଳ୍ପନୀୟ। ଭୂତ ଜଗତ ଅନ୍ନରୁ ସୃଷ୍ଟି। ଏଣୁ ବଳଭଦ୍ର ହେଉଛନ୍ତି ବିଶ୍ୱ ଦେବତା ଓ ପ୍ରାଣୀ ଜଗତର ତତ୍ତ୍ୱାବଧାରକ। ଭୁବନେଶ୍ୱର ବୁଦ୍ଧ ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ନିଖିଳ ଉତ୍କଳ ପାଟରା ସମିତି ପକ୍ଷରୁ ଆୟୋଜିତ ଗହ୍ମା ପର୍ବ ଅବସରରେ ବକ୍ତାମାନେ ପାଟରାକୂଳର ଇଷ୍ଟ ଦେବତା ବାସ୍ତବରେ ବିଶ୍ୱର ଦେବତା ବୋଲି ମତ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତ।

ଊଣା ଅଧିକ ସମସ୍ତ ଧର୍ମରେ କୋଟି କୋଟି ମହିଳା ନିଜର ସ୍ୱାମୀକୁ ହରେଇଲା ପରେ ସାରା ଜୀଵନ ଏକ ଅପମାନଜନକ, ବାଛବିଚାର ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନ ଜୀଇଁବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥାନ୍ତି। ଭାରତ ପରି ହିନ୍ଦୁ ବହୁଳ ସମାଜରେ ନିଜର ଜୀବନସାଥୀକୁ ହରାଇବା ପରେ ମହିଳାମାନେ ସାଧାରଣତଃ ଆର୍ଥିକ ସଙ୍କଟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବା ସହ ଉଭୟ ପରିବାର ଓ ସମାଜରେ ସାମାଜିକ ବିଦ୍ଵେଷ, ଘୃଣା, ଶୋଷଣ ଓ ହିଂସାର ଶୀକାର ହୋଇଥାନ୍ତି।

ଓଡ଼ିଶାରୁ ମାନସ ରଞ୍ଜନ ସାମଲ ଓ ସଞ୍ଜୟ କୁମାର ପଣ୍ଡା ଯଥାକ୍ରମେ ଏହି ଦୁଇ ପୁରସ୍କାର ପାଇବାକୁ ମନୋନୀତ ହୋଇଛନ୍ତି।