ପଞ୍ଚ ପରିବର୍ତ୍ତନ: ରାଷ୍ଟ୍ର ନିର୍ମାଣର ପାଞ୍ଚଟି ନୀତି

ଗୋଲଖ ଚନ୍ଦ୍ର ଦାସ                                                                                                                        

ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସ୍ୱୟଂସେବକ ସଂଘ (ଆରଏସଏସ) ଏକ ବିଚାରଧାରା ଯାହା ଭାରତକୁ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ, ସମୃଦ୍ଧ ଏବଂ ସମନ୍ୱିତ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ ଦେଖେ। ଏହାର ପ୍ରତିଷ୍ଠାର ଶତବାର୍ଷିକୀ ବର୍ଷ (୨୦୨୫) ଆଡ଼କୁ ଗତି କରିସଂଘ ସମାଜରେ ସକାରାତ୍ମକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବା ପାଇଁ ପାଞ୍ଚଟି ପ୍ରମୁଖ ବିଷୟ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଛି। ଏଗୁଡ଼ିକୁ ପଞ୍ଚ ପରିବର୍ତ୍ତନ ନାମରେ ନାମିତ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ସାମାଜିକ ଜୀବନର ବିଭିନ୍ନ ମୌଳିକ ଦିଗକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରେ ଏବଂ ଏକ ନୂତନ ଭାରତର ମୂଳଦୁଆ ସ୍ଥାପନ କରେ। ସେହି ପାଞ୍ଚଟି ସ୍ତମ୍ଭ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଉପାୟରେ ଆମର ମୌଳିକ ଜୀବନରେ ଏକତାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରେ।

ସାମାଜିକ ସମରସତା: ସାମାଜିକ ସମରସତାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଏକ ସମାଜ ଯାହା ଜାତି, ଧର୍ମ ଏବଂ ଶ୍ରେଣୀ ଆଧାରର ଭେଦଭାବରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମୁକ୍ତ। ସଂଘ ବିଶ୍ୱାସ କରେ ଯେ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରଥମ ସର୍ତ୍ତ ହେଉଛି ଏହାର ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ 'ଅତୁଟ ଏକତା'। ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା, ଜାତିଭେଦ ଏବଂ ଉଚ୍ଚ-ନୀଚ୍ଚ ଜାତି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଭଳି ପୁରୁଣା କୁପ୍ରଥା ସମାଜକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଥାଏ। ଏହାକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁସଂଘ ଗୋଟିଏ ମନ୍ଦିର, ଗୋଟିଏ ଶ୍ମଶାନ ଏବଂ ଗୋଟିଏ କୂଅ ନୀତି ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଏ, ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ପୂଜାସ୍ଥଳ, ଶ୍ମଶାନ ଭୂମି ଏବଂ ଜଳ ଉତ୍ସ ସମସ୍ତ ହିନ୍ଦୁଙ୍କ ପାଇଁ ସମାନ ହେବା ଉଚିତ। ସ୍ୱୟଂସେବକମାନେ ବିଭିନ୍ନ ଜାତିର ଲୋକଙ୍କୁ ଏକାଠି ଭୋଜନ କରିବାକୁ, ରକ୍ତ ସମ୍ପର୍କ ଏବଂ ରୋଟି-ବେଟି ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରନ୍ତି, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସାମାଜିକ ଦୂରତା ଦୂର ହୁଏ ଏବଂ ଆତ୍ମିୟତା ଏବଂ ଘନିଷ୍ଠତାର ଭାବନା ଜାଗ୍ରତ ହୁଏ। ଏହାର ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଏକ ସମନ୍ୱିତ ସମାଜ ଗଠନ କରିବା, ଯେଉଁଠାରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ କରାଯାଏ ଏବଂ ସମସ୍ତେ ମିଶି ଜାତିର ପ୍ରଗତିରେ ଯୋଗଦାନ ଦିଅନ୍ତି।

କୁଟୁମ୍ବ ପ୍ରବୋଧନ: ପରିବାର ହେଉଛି ଯେକୌଣସି ସମାଜର ପ୍ରଥମ ଏବଂ ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଦ୍ୟାଳୟ। ସଂଘ ବିଶ୍ୱାସ କରେ ଯେ କେବଳ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତିସମ୍ପନ୍ନ ପରିବାର ହିଁ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଆଧାର ଗଠନ କରିପାରିବେ। ଆଜିର ସମୟରେ ଯୌଥ ପରିବାରର ବିଚାରଧାରା ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ କମୁଥିବା ବେଳେ ପିଢ଼ି ପିଢ଼ି ମଧ୍ୟରେ ଯୋଗାଯୋଗ ହ୍ରାସ ପାଉଛି। ଏଥିପାଇଁ 'କୁଟୁମ୍ବ ପ୍ରବୋଧନ' କିମ୍ବା 'ପରିବାର ଜ୍ଞାନ'ର ଆବଶ୍ୟକତା ହେଉଛି। ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷରେ ସଂଘ ଚାହୁଁଛି ସମସ୍ତ ପରିବାରଦିନକୁ ଥରେ ଏକାଠି ବସି ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଉଚିତ। ପରିବାରର ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟ ସପ୍ତାହରେ ଥରେ ଭଜନ-କୀର୍ତ୍ତନ କରିବା ସହିତ ଘରୋଇ ବିଷୟଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିବା ଉଚିତ। ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ପରିବାରର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ବିଶେଷକରି ପିଲାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନୈତିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ,ସଂସ୍କୃତି, ପରମ୍ପରା ଏବଂ ବୟସ୍କମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନର ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି ହେବ। ଯେତେବେଳେ ପରିବାରରେ ସଂସ୍କାର ଏବଂ ସମ୍ବାଦର ପରିବେଶ ରହିବ, ସେଠାରୁ ବାହାରକୁ ଆସୁଥିବା ନାଗରିକମାନେ ମଧ୍ୟ ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଏବଂ ଦାୟିତ୍ୱବାନ ହୋଇଯିବେ। ପରିବାର ହେଉଛି ଯେକୌଣସି ସମାଜର ପ୍ରଥମ ଏବଂ ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଦ୍ୟାଳୟ। ସଂଘ ବିଶ୍ୱାସ କରେ ଯେ କେବଳ ସଶକ୍ତ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତିସମ୍ପନ୍ନ ପରିବାର ହିଁ ଏକ ସଶକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଆଧାର ହୋଇପାରିବ। ଆଜିର ଯୁଗରେ, ଯେତେବେଳେ ଅଣୁ ପରିବାରର ଧାରା ବଢ଼ୁଛି ଏବଂ ପିଢ଼ିପିଢ଼ି ମଧ୍ୟରେ ଯୋଗାଯୋଗ ହ୍ରାସ ପାଉଛି, 'କୁଟୁମ୍ବ ପ୍ରବୋଧନ' ବା ‘ପରିବାରିକ ଜ୍ଞାନ'ର ଗୁରୁତ୍ୱ ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି।

ପର୍ଯ୍ୟାବରଣ ସୁରକ୍ଷା: ସମ୍ପ୍ରତି ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷଣ,ଅସହନୀୟ ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ଓ ଜଳବାୟୁରେ ଅସ୍ୱାଭାବିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସମଗ୍ର ଜୀବଜଗତ ପାଇଁ ସତର୍କର ଘଣ୍ଟି ବଜାଇ ସାରିଲାଣି। ପରିଣାମ ସ୍ୱରୂପଋତୁ ଚକ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଲାଣି। ଛଅ ଋତୁ ଆଜି ସାତ ସପନ। ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ମତରେ ତାପ ଓ ଶୀତଳତା ମଧ୍ୟରେ ଭାରସାମ୍ୟ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ବୃକ୍ଷରାଜି ଓ ବନାନୀ ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ। ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିରେ ପ୍ରକୃତିକୁ ସର୍ବଦା ସମ୍ମାନ ଦିଆଯାଇଆସିଛି। ଆମେ ନଦୀକୁ ମାତା, ଗଛକୁ ଦେବତା ଏବଂ ପର୍ବତକୁ ପବିତ୍ର ବୋଲି ମାନିଛୁ। ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ଏହି ଭାରତୀୟ ଜୀବନ ଦର୍ଶନର ଆଧୁନିକ ରୂପ। ଆଜି ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ପ୍ରଦୂଷଣ ଏବଂ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ହ୍ରାସ ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ। ସଂଘ ଏହି ଦିଗରେ ବ୍ୟାପକ ଜନ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଏ। ସ୍ୱୟଂସେବକମାନେ ନିୟମିତ ଭାବରେ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ଅଭିଯାନ ଚଳାଉଛନ୍ତି, ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ପୋଖରୀ ସଫା କରୁଛନ୍ତି, ନୂତନ ଜଳ ଉତ୍ସ ନିର୍ମାଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ମୁକ୍ତ ଜୀବନଶୈଳୀ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ସଚେତନ କରୁଛନ୍ତି। ‘ମା ପାଇଁ ଗଛଟିଏ' ଭଳି ଅଭିଯାନ ହେଉ କିମ୍ବା ପ୍ରାକୃତିକ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ବାର୍ତ୍ତା, ଏହାର ମୌଳିକ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ପ୍ରକୃତି ସହିତ ସନ୍ତୁଳନ ସୃଷ୍ଟି କରି ବିକାଶ କରିବା। ପ୍ରକୃତି ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ର ପ୍ରକୃତରେ ଆମକୁ ସବୁକିଛି ଯୋଗାଇ ଦିଅନ୍ତି। ଏହାକୁ ସନ୍ତୁଳିତ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ମଧ୍ୟ ଆମର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ।

ସ୍ୱ:ସ୍ୱଦେଶୀ ଏବଂ ସ୍ୱାବଲମ୍ବନ ଅର୍ଥ କେବଳ ବିଦେଶୀ ସାମଗ୍ରୀ ବର୍ଜନ କରିବା ନୁହେଁ, ବରଂ ଆମ ଦେଶରେ ତିଆରି ସାମଗ୍ରୀକୁ ଗର୍ବର ସହିତ ବ୍ୟବହାର କରିବା ମଧ୍ୟ। ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳତାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଭାରତକୁ ଆର୍ଥିକ, ବୈଷୟିକ ଏବଂ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଭଳି ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ କରିବା। ଯେତେବେଳେ ଆମେ ସ୍ଥାନୀୟ ଉତ୍ପାଦ କିଣୁ, ସେତେବେଳେ ଦେଶର କ୍ଷୁଦ୍ର କାରିଗର, ଉଦ୍ୟୋଗୀ ଏବଂ କୃଷକମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଟଙ୍କା ପହଞ୍ଚିଥାଏ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ସ୍ଥାନୀୟ ଅର୍ଥନୀତି ସୁଦୃଢ଼ ହୁଏ। 'ଭୋକାଲ ଫର ଲୋକାଲ' ସ୍ଲୋଗାନ ଏହି ଭାବନାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ। ସଂଘ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ସ୍ୱଦେଶୀ ସାମଗ୍ରୀକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେବାକୁ, ସ୍ଥାନୀୟ କୌଶଳକୁ ସମ୍ମାନ ଦେବାକୁ ଏବଂ ଦେଶକୁ ଉତ୍ପାଦନ କେନ୍ଦ୍ର କରିବା ପାଇଁ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦିଏ। କେବଳ ଏକ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ଭାରତ ବିଶ୍ୱରେ ଏକ ସମ୍ମାନଜନକ ସ୍ଥାନ ହାସଲ କରିପାରିବ। ଦେଶବାସୀ ଯାହା କିଣୁଛନ୍ତି ତାହା ଦେଶରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ଉଚିତ। ଏହା ଦୀପାବଳିର ମୂର୍ତ୍ତି ହେଉ କିମ୍ବା ମୋବାଇଲ୍  ଫୋନ୍‌, ଟିଭି-ଫ୍ରିଜ୍। ଏଥିରେ ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନର ମାଟିର ସୁଗନ୍ଧ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ। ସମସ୍ତ ବ୍ୟବସାୟୀ ଭାଇଭଉଣୀ ଯାହା ବିକ୍ରୟ କରନ୍ତି ତାହା ଭାରତରେ ତିଆରି ହେବା ଉଚିତ। ଏବେ ଆମମାନଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ସ୍ୱଦେଶୀକୁ ଏକ ବିକଶିତ ଭାରତର ମୂଳଦୁଆ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ସ୍ୱରାଜ୍ୟ ଆମକୁ ରାଜନୈତିକ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦେଇଥିଲା ଏବେ ଆମକୁ ସ୍ୱଦେଶୀ ସଂକଳ୍ପ ମାଧ୍ୟମରେ ଆର୍ଥିକ ସ୍ୱାଧୀନତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ହେବୁ ସେତେବେଳେ ଆମର ସ୍ୱାଧୀନତା ସାର୍ଥକ ହେବ। ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳତା ହେଉଛି ପ୍ରକୃତ ସ୍ୱାଧୀନତାର ପଥ। ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମେ ଆମର ଖାଦ୍ୟ, ପୋଷାକ, ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଏବଂ ଆମର ଶିଳ୍ପ ପାଇଁ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ରହିବୁ, ସେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମର ସ୍ୱାଧୀନତା ଅପୂର୍ଣ୍ଣ ରହିବ। ଦେଶରେ ସ୍ୱଦେଶୀ (ଭାରତୀୟ ସାମଗ୍ରୀର ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ କ୍ରୟ), ସ୍ୱଭାଷା (ଭାରତୀୟ ଭାଷା ଏବଂ ଜ୍ଞାନ    ପ୍ରଣାଳୀ)ଏବଂ ସ୍ୱଭୁଷା (ଭାରତୀୟ ଐତିହ୍ୟ, ଡିଜାଇନ୍ ଏବଂ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟଶାସ୍ତ୍ର) ଏହି ତିନୋଟି ସ୍ତମ୍ଭ ଏକାଠି ହୋଇ ଆମକୁ ଏକ ‘ବିକଶିତ ଭାରତ' ଆଡ଼କୁ ନେଇଯିବା ସହିତ ‘ଆତ୍ମନିର୍ଭର ଭାରତ' ପାଇଁ ମୂଳଦୁଆ ସ୍ଥାପନ କରୁଛି।

ନାଗରିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ: ଏକ ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ଯେକିରି ଅଧିକାର ମିଳିଛି, ସେତିକି  କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କରିବାର ମଧ୍ୟ ଅଛି। ପ୍ରାୟତଃ ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ବିଷୟରେ କଥା ହୁଅନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଭୁଲିଯାଆନ୍ତି। ସଂଘ ନାଗରିକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସେମାନଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ଆଣିବା ଉପରେ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଏ। ଏହି କର୍ତ୍ତବ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଆଇନ ପାଳନ କରିବା, ସଚ୍ଚୋଟତାର ସହିତ ଟିକସ ଦେବା, ଭୋଟ ଦେବାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବା, ଆପଣଙ୍କ ଚାରିପାଖରେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ବଜାୟ ରଖିବା, ସାର୍ବଜନୀନ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ କ୍ଷତି ନ ପହଞ୍ଚାଇବା ଏବଂ ଜାତୀୟ ପ୍ରତୀକ (ତ୍ରିରଙ୍ଗା ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ)କୁ ସମ୍ମାନ ଦେବା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଯେତେବେଳେ ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ଠାର ସହିତ ନିଜର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପାଳନ କରନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ଭାବରେ ଉନ୍ନତ ହେବ ଏବଂ ଭାରତ ଏକ ବିକଶିତ ରାଷ୍ଟ୍ର ହେବା ଦିଗରେ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଆଗକୁ ବଢ଼ିବ।

ଉପରୋକ୍ତ ପଞ୍ଚ ପରିବର୍ତ୍ତନ (ପାଞ୍ଚଟି ପରିବର୍ତ୍ତନ) ପରସ୍ପର ସହିତ ଏବଂ ଭାରତର ଅନ୍ତର ଆତ୍ମା ସହିତ ଗଭୀର ଭାବରେ ଜଡ଼ିତ। କେବଳ ଏକ ସାମାଜିକ ସମରସତା ପରିବାରକୁ ମଜବୁତ କରିବ,ଏକ ସଂସ୍କୃତି ସମ୍ପନ୍ନ ପରିବାର ପରିବେଶ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରିବ, ଏକ ପରିବେଶ-ସଚେତନ ସମାଜ ସ୍ୱଦେଶୀ ଗ୍ରହଣ କରିବ ଏବଂ ଏହି ସମସ୍ତ ଗୁଣ ସହିତ ସମ୍ପନ୍ନ ନାଗରିକମାନେ ସେମାନଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପାଳନ କରିବେ। ଏହି ପଞ୍ଚ-ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏକ ସଂଗଠିତ, ସ୍ୱାଭିମାନୀ ଏବଂ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଭାରତ ଗଠନ ପାଇଁ ଏକ ବ୍ୟବହାରିକ ପଦ୍ଧତି, ଯାହାକୁ ଅନୁସରଣ କରି ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକ ରାଷ୍ଟ୍ର ନିର୍ମାଣରେ ନିଜର ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିପାରିବେ। ଆଜି  ଦେଶ ପଞ୍ଚ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଲକ୍ଷ୍ୟ ନେଇ ଆଗକୁ ବଢ଼ୁଛି। ପଞ୍ଚ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରତିଜ୍ଞା ଆମର ସାମୂହିକ ଦାୟିତ୍ୱ। ଆମେ ସମସ୍ତେ ଏହି ପ୍ରତିଜ୍ଞାକୁ ଆମ ଜୀବନର ଏକ ଅଙ୍ଗ କରିବା ଉଚିତ। ପଞ୍ଚ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆହ୍ୱାନ କେବଳ ଏକ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ନୁହେଁ, ବରଂ ଆମ ମାତୃଭୂମି ପ୍ରତି ଆମର ପ୍ରେମ ଏବଂ ସମର୍ପଣ।

ଏଫ୍ -୩୫,ୟୁନିଟ-୩, ଖାରବେଳ ନଗର, ଭୁବନେଶ୍ୱର

ମୋ-୯୮୬୧୦୬୯୫୫୩