ରାଜ୍ୟ ଜଳସମ୍ପଦ ବିଭାଗରେ କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କା ଦୁର୍ନୀତି ଓ ଅନିୟମିତତା ପଦାକୁ ଆସିଛି । ବିନା ଟେଣ୍ଡରରେ ଶହ ଶହ ସଂଖ୍ୟାରେ ଠିକା କାମ ଆବଂଟନ କରାଯାଇଛି । ବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀମାନେ ନିଜ ପକେଟ ଗରମ କରିବା ସହ ଶାସକ ବିଜେଡିର କର୍ମୀମାନଙ୍କୁ ଏସବୁ କାର୍ଯ୍ୟ ଆବଂଟନ କରିଥିବା ସନ୍ଦେହ କରାଯାଉଛି । ଆଉ ଏହି କୋଟିକୋଟି ଟଙ୍କା ହେରଫେରରେ ତଳଠୁ ଉପର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଧିକାରୀମାନେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଥିବା ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଛି । ବର୍ତ୍ତମାନର ରାଜ୍ୟ ମୁଖ୍ୟ ସଚିବ ପ୍ରଦୀପ ଜେନା ଜଳସମ୍ପଦ ବିଭାଗ ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିବାବେଳେ ବିନା ଟେଣ୍ଡରରେ ଠିକା କାମ ଉପରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କଟକଣା ଜାରି କରିଥିଲେ । ମାତ୍ର ୨୦୨୦ ଜୁଲାଇ ମାସରେ ଆଇଏଏସ୍ ଅନୁ ଗର୍ଗ ଏହି ବିଭାଗ ଦାୟିତ୍ୱ ନେବା ପରଠୁ ବିଭାଗରେ ବିଜେଡି ବିଧାୟକମାନଙ୍କ ହାତଲେଖା(ଚିଠାରେ) କର୍ମୀମାନଙ୍କୁ ଠିକା କାମ ଦେବାର ପୁନରାବୃତ୍ତି ହୋଇଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି । ଯେଉଁଥିପାଇଁ ବିନା ଟେଣ୍ଡରରେ ହୋଇଥିବା ଏହି ଶହ ଶହ ସଂଖ୍ୟାରେ ଚିଠା କାମ(୫ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାରୁ କମ୍ ପ୍ରକଳ୍ପ) ଗୁଡ଼ିକ ଜଳସମ୍ପଦ ବିଭାଗ ଉପରେ ବୋଝ ଓ ମୁଣ୍ଡବ୍ୟଥା ପାଲଟିଛି ।
ସୂଚନା ଅନୁସାରେ, ଜଳସମ୍ପଦ ଏବେ ବିଭିନ୍ନ ଜଳସେଚନ ଡିଭିଜନକୁ ଚିଠି ଲେଖି ୫ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାରୁ କମ୍ ମୂଲ୍ୟର ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟ(ବିନା ଟେଣ୍ଡରରେ) ପାଇଁ ବିଭାଗ ଉପରେ ଏବେ ବହୁ ପରିମାଣର ଆର୍ଥିକ ବୋଝ ପଡ଼ିଛି । ବିଶେଷକରି ଗତ ୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଶହ ଶହ ସଂଖ୍ୟାରେ ଠିକା କାମ(ବିଜେଡି ବିଧାୟକମାନଙ୍କ ହାତଲେଖା ଚିଠାରେ) ଜଳସମ୍ପଦ ବିଭାଗର ଡିଭିଜନସ୍ତରର ଅଧିକାରୀମାନେ କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କାର କାର୍ଯ୍ୟାଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି । ଆଇନର ଗଳାବାଟ ବାହାର କରି ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟର ମୂଲ୍ୟକୁ ୫ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାରୁ କମ୍ ଦର୍ଶାଇ ଏସବୁ କାର୍ଯ୍ୟାଦେଶ ଦିଆଯାଇ ବିଜେଡି କର୍ମୀମାନଙ୍କୁ ତୁଷ୍ଟୀକରଣ ନିମନ୍ତେ ପ୍ରୟାସ କରାଯାଇଛି । ରାଜ୍ୟର ପ୍ରାୟତଃ ସମସ୍ତ ଜଳସମ୍ପଦ ଡିଭିଜନରେ ଏଭଳି ଚିଠା କାମ(ବିନା ଟେଣ୍ଡରରେ ୫ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାରୁ କମ୍ ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟ) ଦିଆଯାଇଛି । ବିଜେଡି କର୍ମୀଙ୍କ ନିମନ୍ତେ କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ବଡ଼ବଡ଼ ପ୍ରକଳ୍ପର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଜାଣିଶୁଣି ଛୋଟ ଛୋଟ ଭାଗ କରି(ଟେଣ୍ଡର ବାଧ୍ୟବାଧକତାକୁ ଏଡ଼ାଇବା ପାଇଁ) ପ୍ରକଳ୍ପ ମୂଲ୍ୟକୁ ୫ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାରୁ କମ କରାଯାଇଛି ।
ଏବେ ‘ଓଡ଼ିଶା ରିପୋର୍ଟର’ର ହସ୍ତଗତ ହୋଇଥିବା ଏକ ସରକାରୀ ଚିଠି ହିଁ ଜଳସମ୍ପଦ ବିଭାଗରେ ଏଭଳି କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କାର ହେରଫେରର ପ୍ରମାଣ ଦେଇଛି । ପୁରୀ ଜଳସେଚନ ଡିଭିଜନର ଅଧୀକ୍ଷକ ଯନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ୫ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାରୁ ୧୫.୩୩କୋଟି ଟଙ୍କାର ହିସାବ ଦେବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯାଇଛି । ଉପରିସ୍ଥ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ବିନା ଅନୁମତିରେ ଓ ଅନୁମୋଦନ ବାହାରେ ଗୋଟିଏ ବି କାର୍ଯ୍ୟ ନକରିବାକୁ କୁହାଯିବା ସହ କେଉଁ କ୍ଷମତା ବଳରେ ଏତେ ପରିମାଣର ଆର୍ଥିକ ବୋଝ ଓ କାର୍ଯ୍ୟ କଲ ତା’ର କୈଫୟତ ମଗାଯାଇଛି ।
ଜଳସମ୍ପଦ ବିଭାଗର ଅତିରିକ୍ତ ମୁଖ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରୀ ବିଘ୍ନରାଜ ପୁରୋହିତ ଗତକାଲି ପୁରୀ ଜଳସମ୍ପଦ ଡିଭିଜନ ଅଧୀକ୍ଷକ ଯନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଲେଖିଥିବା ଚିଠିରେ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ଯେ, ୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଏହି ଡିଭିଜନରୁ କେବଳ ୫୩୦ଟି ଚିଠା କାମ(୫ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାରୁ କମ୍ ମୂଲ୍ୟର ପ୍ରକଳ୍ପ)ର କାର୍ଯ୍ୟାଦେଶ ଜାରି ହୋଇଥିବାବେଳେ ସେଥିରେ ପୁରୀ ମୁଖ୍ୟାଳୟରେ ୧୬୩ଟି, ପିପିଲି ସବଡିଭିଜନରେ ୧୨୧ଟି, ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳରେ ୧୨୧ଟି, ଡେଲାଙ୍ଗରେ ୧୨୫ଟି ପ୍ରକଳ୍ପ ରହିଛି । ୫ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାରୁ କମ୍ ମୂଲ୍ୟର ଏସବୁ ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟାଦେଶ ଜାରି ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେଥିରୁୁ ପ୍ରାୟ ୮କୋଟି ଟଙ୍କାର ବିଲ୍ ପୈଠ କରାଯାଇ ନାହିଁ ଓ ୨୦୨୩-୨୪ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ପ୍ରାୟ ୮କୋଟି ଟଙ୍କାର ବୋଝ ବିଭାଗ ଉପରେ ପଡ଼ିଛି ।
ସେହିପରି ୨୦୨୩ ଫେବୃୟାରୀ ମାସରେ ୩.୩୩କୋଟି ଟଙ୍କାର ୮୩ଟି ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟାଦେଶ ଦିଆଯାଇଛି । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟାଦେଶର ବିବରଣୀ ମଧ୍ୟ ଏଗ୍ରିମେଂଟ ରେଜିଷ୍ଟାରରେ ଉଲ୍ଲେଖ ନାହିଁ । ତା’ଛଡ଼ା ପିପି ଓ ପିଓ ମୋଡରେ କିଛି କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖର୍ଚ୍ଚ ଯୋଗୁ ପ୍ରାୟ ୪କୋଟି ଟଙ୍କାର ବୋଝ ଜଳସମ୍ପଦ ବିଭାଗ ଉପରେ ପଡ଼ିଛି । ଏଭଳି ଭାବେ ପୁରୀ ଜଳସେଚନ ଡିଭିଜନର ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ଓ ବେଆଇନ କାର୍ଯ୍ୟ ଯୋଗୁ ପ୍ରାୟ ୧୫.୩୩କୋଟି ଟଙ୍କାର ବୋଝ ପଡ଼ିଛି । ତେବେ ଏତେ ଟଙ୍କାର କାର୍ଯ୍ୟ ସବୁ ପାଇଁ ଉପରିସ୍ଥ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ଅନୁମୋଦନ ଦେଇନଥିବା ଶ୍ରୀ ପୁରୋହିତ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଥିବାବେଳେ କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏତେ ଟଙ୍କାର ବୋଝ ପୁରୀ ଜଳସେଚନ ଡିଭିଜନ ଉପରେ ପଡ଼ିଲା ତା’ର ଜବାବ ତୁରନ୍ତ ଦେବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯାଇଛି ।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ, ବର୍ତ୍ତମାନର ମୁଖ୍ୟ ସଚିବ ପ୍ରଦୀପ କୁମାର ଜେନା ଜଳସମ୍ପଦ ବିଭାଗ ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିବାବେଳେ ବିନା ଟେଣ୍ଡରରେ ବିଭାଗରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯିବ ନାହିଁ ବୋଲି ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଜାରି କରିଥିଲେ । ଆଉ ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଯୋଗୁ ଜଳସମ୍ପଦ ବିଭାଗରେ ଚିଠା କାମ(୫ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାରୁ କମ୍ ମୂଲ୍ୟର ପ୍ରକଳ୍ପ) ସମ୍ଭବପର ହେଉନଥିଲା । ଛୋଟ-ବଡ଼ ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟର ଟେଣ୍ଡର କରାଯାଉଥିଲା । ମାତ୍ର ୨୦୨୦ ଜୁଲାଇ ମାସରେ ଅନୁ ଗର୍ଗ ବିଭାଗର ଦାୟିତ୍ୱ ନେବା ପରଠୁ ପୁଣିଥରେ ‘ଚିଠା କାମ’ର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
ଆଉ ରାଜ୍ୟବ୍ୟାପୀ ଜଳସେଚନ ଡିଭିଜନ ଓ ଡ୍ରେନେଜ୍ ଡିଭିଜନରେ ଟେଣ୍ଡର ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଏଡ଼ାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରକଳ୍ପର ମୂଲ୍ୟକୁ ଜାଣିଶୁଣି ଭାଗ ଭାଗ କରି ୫ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାରୁ କମ୍ କରାଯିବା ସହ ଦଳୀୟ କର୍ମୀ ଓ ଠିକାଦାରଙ୍କୁ ପେଷା ଯାଉଛି । କେବଳ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲା ନୁହେଁ ଜଳସମ୍ପଦ ବିଭାଗର ପୂର୍ବତନ ମନ୍ତ୍ରୀ ରଘୁନନ୍ଦନ ଦାସଙ୍କ ଜିଲ୍ଲା(ବର୍ତ୍ତମାନର ଜଳସମ୍ପଦ ବିଭାଗର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଯନ୍ତ୍ରୀ ଭକ୍ତରଞ୍ଜନ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ନିଜସ୍ୱ ଜିଲ୍ଲା) ଜଗତସିଂହପୁର ଜଳସେଚନ ଓ ଡ୍ରେନେଜ୍ ଡିଭିଜନରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୧୭କୋଟି ଟଙ୍କାର ‘ଚିଠା କାମ’ର କାର୍ଯ୍ୟାଦେଶ ହୋଇଛି ।
ବିନା ଟେଣ୍ଡରରେ ଏସବୁ ଚିଠା କାମର କାର୍ଯ୍ୟାଦେଶ ଦେଇ ଡିଭିଜନ ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିବା ଅଧିକାରୀମାନେ ମାଲେମାଲ୍ ହୋଇଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି । ଏହି ଦୁଇ ଡିଭିଜନ ନୁହେଁ ରାଜ୍ୟର ପ୍ରାୟତଃ ସମସ୍ତ ଜଳସେଚନ ଓ ଡ୍ରେନେଜ୍ ଡିଭିଜନ ଅଧୀନରେ ଏଭଳି ସ୍ଥିତି ରହିଛି । ଜଳସମ୍ପଦ ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିବା ଉନ୍ନୟନ କମିଶନର ଅନୁ ଗର୍ଗ ଗତ ୩ବର୍ଷ ଧରି ବିଭାଗ ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିବାବେଳେ ଏଭଳି ଅନିୟମିତତା ଓ ଆର୍ଥିକ ହେରଫେର କିଭଳି ସମ୍ଭବପର ହେଉଛି ତାକୁ ନେଇ ସନ୍ଦେହ ବଢ଼ିଥିବାବେଳେ ତାଙ୍କ ବିନା ଅନୁମତିରେ ଏଭଳି (ଶହ ଶହ ଚିଠା କାମ) ସମ୍ଭବପର ନୁହେଁ ବୋଲି ବିଭାଗ ସୂତ୍ରରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ।