୧୯୯୦ ମସିହାରୁ ମଣ୍ଡଳ କମିଶନ ଲାଗୁ ହେବା ପରେ ବି ଏସଇବିସି ବର୍ଗର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଏପରି ସଂରକ୍ଷଣରୁ ବଞ୍ଚିତ କରାଯାଇଥିଲା। ଦୀର୍ଘ ୩୫ ବର୍ଷ ଧରି ରାଜ୍ୟରେ କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ବିଜେଡି ଶାସନ ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିଲେ।

ଅଫିସରମାନଙ୍କ ଅବହେଳା ଉପରେ ତୀବ୍ର ଅସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟକ୍ତ କରି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମାଝୀ କହିଛନ୍ତି, “କିଛି ବିଡିଓ ମୋ ସହ ଭଲ ସମ୍ପର୍କ ମଧ୍ୟ ରଖୁନାହାନ୍ତି। ଭିଡିଓ କନଫରେନ୍ସିଂରେ ମୋ ଭାଷଣ ଆସିଲେ ଟିଭି ବନ୍ଦ କରି ଦେଉଛନ୍ତି । ଲୋକଙ୍କୁ ପଳାଇବାକୁ କହୁଛନ୍ତି । ଏହା କେବେବି ବରଦାସ୍ତ କରାଯିବ ନାହିଁ । ମୁଁ ଆଦିବାସୀ, ତଳୁ ଆସିଛି । ସରପଂଚରୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଛି । ମୋ ପାଖରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ରିପୋର୍ଟ ଅଛି । ମୋ ସରଳତାକୁ ଦୁର୍ବଳତା ନଭାବନ୍ତୁ। ସେକାଳ ପଖାଳ ଆଉ ନାହିଁ ।”

ବିଜେଡିର ସାଂଗଠନିକ ପୁନର୍ଗଠନ ପରେ ଦଳୀୟ କର୍ମୀ-ନେତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ସାହ ନଥିବାକୁ ଦେଖି ପାଣ୍ଡିଆନଅନୁଗାମୀ ଏବେ ଚିନ୍ତାରେ ପଡ଼ିଯାଇଛନ୍ତି । ସାଂଗଠନିକ ପୁର୍ନଗଠନରେ ଭିକେ ପାଣ୍ଡିଆନ ଓ ତାଙ୍କ ଖାସ୍ ଅନୁଗତ ବବିଙ୍କ ମାମଲାତି ପୂର୍ବଭଳି ରହିଥିବା ଏବଂ କିଛି ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ବରିଷ୍ଠ ନେତାମାନଙ୍କୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କୋଣଠେସା କରାଯିବା ଓ କିଛି ନେତାଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱହ୍ରାସ ପାଇଁ ହୋଇଥିବା ଉଦ୍ୟମକୁ ନେଇ ଦଳୀୟ ମହଲରେ ଅସନ୍ତୋଷ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି ।

ବିଧାୟକ ଓ ସାଂସଦ ଏଣିକି ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ବଦଳି ନିମନ୍ତେ ଆଉ ମନଇଚ୍ଛା ସୁପାରିଶ କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ସେମାନେ ନିଜର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅଧିକାର ବଳରେ ନିଜ ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀର ସର୍ବାଧିକ ୧୫ଜଣ ଯୋଗ୍ୟ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ବଦଳି ନିମନ୍ତେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସର୍ତ୍ତ ଓ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କୁ ସୁପାରିଶ କରିପାରିବେ ବୋଲି ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଜାରି ହୋଇଛି ।

ମେଡିକାଲ୍ ସାର୍ଟିଫିକେଟ୍ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ୯ ପ୍ରକାର କାରଣକୁ ବିଭାଗୀକରଣ କରି ପଂଜୀକରଣ କରାଯାଇଥାଏ। ଯେମିତିକି- ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟାଜନିତ ରୋଗ, ନିମୋନିଆ, ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ ଓ ସ୍ନାୟୁ ରୋଗ ଇତ୍ୟାଦି।

୧୯୯୦ ମସିହାରୁ ମଣ୍ଡଳ କମିଶନ ଲାଗୁ ହେବା ପରେ ବି ଏସଇବିସି ବର୍ଗର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଏପରି ସଂରକ୍ଷଣରୁ ବଞ୍ଚିତ କରାଯାଇଥିଲା। ଦୀର୍ଘ ୩୫ ବର୍ଷ ଧରି ରାଜ୍ୟରେ କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ବିଜେଡି ଶାସନ ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିଲେ।

ଅଫିସରମାନଙ୍କ ଅବହେଳା ଉପରେ ତୀବ୍ର ଅସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟକ୍ତ କରି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମାଝୀ କହିଛନ୍ତି, “କିଛି ବିଡିଓ ମୋ ସହ ଭଲ ସମ୍ପର୍କ ମଧ୍ୟ ରଖୁନାହାନ୍ତି। ଭିଡିଓ କନଫରେନ୍ସିଂରେ ମୋ ଭାଷଣ ଆସିଲେ ଟିଭି ବନ୍ଦ କରି ଦେଉଛନ୍ତି । ଲୋକଙ୍କୁ ପଳାଇବାକୁ କହୁଛନ୍ତି । ଏହା କେବେବି ବରଦାସ୍ତ କରାଯିବ ନାହିଁ । ମୁଁ ଆଦିବାସୀ, ତଳୁ ଆସିଛି । ସରପଂଚରୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଛି । ମୋ ପାଖରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ରିପୋର୍ଟ ଅଛି । ମୋ ସରଳତାକୁ ଦୁର୍ବଳତା ନଭାବନ୍ତୁ। ସେକାଳ ପଖାଳ ଆଉ ନାହିଁ ।”

ବିଜେଡିର ସାଂଗଠନିକ ପୁନର୍ଗଠନ ପରେ ଦଳୀୟ କର୍ମୀ-ନେତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ସାହ ନଥିବାକୁ ଦେଖି ପାଣ୍ଡିଆନଅନୁଗାମୀ ଏବେ ଚିନ୍ତାରେ ପଡ଼ିଯାଇଛନ୍ତି । ସାଂଗଠନିକ ପୁର୍ନଗଠନରେ ଭିକେ ପାଣ୍ଡିଆନ ଓ ତାଙ୍କ ଖାସ୍ ଅନୁଗତ ବବିଙ୍କ ମାମଲାତି ପୂର୍ବଭଳି ରହିଥିବା ଏବଂ କିଛି ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ବରିଷ୍ଠ ନେତାମାନଙ୍କୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କୋଣଠେସା କରାଯିବା ଓ କିଛି ନେତାଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱହ୍ରାସ ପାଇଁ ହୋଇଥିବା ଉଦ୍ୟମକୁ ନେଇ ଦଳୀୟ ମହଲରେ ଅସନ୍ତୋଷ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି ।

ବିଧାୟକ ଓ ସାଂସଦ ଏଣିକି ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ବଦଳି ନିମନ୍ତେ ଆଉ ମନଇଚ୍ଛା ସୁପାରିଶ କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ସେମାନେ ନିଜର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅଧିକାର ବଳରେ ନିଜ ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀର ସର୍ବାଧିକ ୧୫ଜଣ ଯୋଗ୍ୟ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ବଦଳି ନିମନ୍ତେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସର୍ତ୍ତ ଓ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କୁ ସୁପାରିଶ କରିପାରିବେ ବୋଲି ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଜାରି ହୋଇଛି ।

ମେଡିକାଲ୍ ସାର୍ଟିଫିକେଟ୍ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ୯ ପ୍ରକାର କାରଣକୁ ବିଭାଗୀକରଣ କରି ପଂଜୀକରଣ କରାଯାଇଥାଏ। ଯେମିତିକି- ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟାଜନିତ ରୋଗ, ନିମୋନିଆ, ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ ଓ ସ୍ନାୟୁ ରୋଗ ଇତ୍ୟାଦି।

୧୯୯୦ ମସିହାରୁ ମଣ୍ଡଳ କମିଶନ ଲାଗୁ ହେବା ପରେ ବି ଏସଇବିସି ବର୍ଗର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଏପରି ସଂରକ୍ଷଣରୁ ବଞ୍ଚିତ କରାଯାଇଥିଲା। ଦୀର୍ଘ ୩୫ ବର୍ଷ ଧରି ରାଜ୍ୟରେ କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ବିଜେଡି ଶାସନ ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିଲେ।

ଅଫିସରମାନଙ୍କ ଅବହେଳା ଉପରେ ତୀବ୍ର ଅସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟକ୍ତ କରି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମାଝୀ କହିଛନ୍ତି, “କିଛି ବିଡିଓ ମୋ ସହ ଭଲ ସମ୍ପର୍କ ମଧ୍ୟ ରଖୁନାହାନ୍ତି। ଭିଡିଓ କନଫରେନ୍ସିଂରେ ମୋ ଭାଷଣ ଆସିଲେ ଟିଭି ବନ୍ଦ କରି ଦେଉଛନ୍ତି । ଲୋକଙ୍କୁ ପଳାଇବାକୁ କହୁଛନ୍ତି । ଏହା କେବେବି ବରଦାସ୍ତ କରାଯିବ ନାହିଁ । ମୁଁ ଆଦିବାସୀ, ତଳୁ ଆସିଛି । ସରପଂଚରୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଛି । ମୋ ପାଖରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ରିପୋର୍ଟ ଅଛି । ମୋ ସରଳତାକୁ ଦୁର୍ବଳତା ନଭାବନ୍ତୁ। ସେକାଳ ପଖାଳ ଆଉ ନାହିଁ ।”

ବିଜେଡିର ସାଂଗଠନିକ ପୁନର୍ଗଠନ ପରେ ଦଳୀୟ କର୍ମୀ-ନେତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ସାହ ନଥିବାକୁ ଦେଖି ପାଣ୍ଡିଆନଅନୁଗାମୀ ଏବେ ଚିନ୍ତାରେ ପଡ଼ିଯାଇଛନ୍ତି । ସାଂଗଠନିକ ପୁର୍ନଗଠନରେ ଭିକେ ପାଣ୍ଡିଆନ ଓ ତାଙ୍କ ଖାସ୍ ଅନୁଗତ ବବିଙ୍କ ମାମଲାତି ପୂର୍ବଭଳି ରହିଥିବା ଏବଂ କିଛି ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ବରିଷ୍ଠ ନେତାମାନଙ୍କୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କୋଣଠେସା କରାଯିବା ଓ କିଛି ନେତାଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱହ୍ରାସ ପାଇଁ ହୋଇଥିବା ଉଦ୍ୟମକୁ ନେଇ ଦଳୀୟ ମହଲରେ ଅସନ୍ତୋଷ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି ।

ବିଧାୟକ ଓ ସାଂସଦ ଏଣିକି ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ବଦଳି ନିମନ୍ତେ ଆଉ ମନଇଚ୍ଛା ସୁପାରିଶ କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ସେମାନେ ନିଜର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅଧିକାର ବଳରେ ନିଜ ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀର ସର୍ବାଧିକ ୧୫ଜଣ ଯୋଗ୍ୟ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ବଦଳି ନିମନ୍ତେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସର୍ତ୍ତ ଓ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କୁ ସୁପାରିଶ କରିପାରିବେ ବୋଲି ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଜାରି ହୋଇଛି ।

ମେଡିକାଲ୍ ସାର୍ଟିଫିକେଟ୍ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ୯ ପ୍ରକାର କାରଣକୁ ବିଭାଗୀକରଣ କରି ପଂଜୀକରଣ କରାଯାଇଥାଏ। ଯେମିତିକି- ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟାଜନିତ ରୋଗ, ନିମୋନିଆ, ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ ଓ ସ୍ନାୟୁ ରୋଗ ଇତ୍ୟାଦି।

୧୯୯୦ ମସିହାରୁ ମଣ୍ଡଳ କମିଶନ ଲାଗୁ ହେବା ପରେ ବି ଏସଇବିସି ବର୍ଗର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଏପରି ସଂରକ୍ଷଣରୁ ବଞ୍ଚିତ କରାଯାଇଥିଲା। ଦୀର୍ଘ ୩୫ ବର୍ଷ ଧରି ରାଜ୍ୟରେ କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ବିଜେଡି ଶାସନ ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିଲେ।

ଅଫିସରମାନଙ୍କ ଅବହେଳା ଉପରେ ତୀବ୍ର ଅସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟକ୍ତ କରି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମାଝୀ କହିଛନ୍ତି, “କିଛି ବିଡିଓ ମୋ ସହ ଭଲ ସମ୍ପର୍କ ମଧ୍ୟ ରଖୁନାହାନ୍ତି। ଭିଡିଓ କନଫରେନ୍ସିଂରେ ମୋ ଭାଷଣ ଆସିଲେ ଟିଭି ବନ୍ଦ କରି ଦେଉଛନ୍ତି । ଲୋକଙ୍କୁ ପଳାଇବାକୁ କହୁଛନ୍ତି । ଏହା କେବେବି ବରଦାସ୍ତ କରାଯିବ ନାହିଁ । ମୁଁ ଆଦିବାସୀ, ତଳୁ ଆସିଛି । ସରପଂଚରୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଛି । ମୋ ପାଖରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ରିପୋର୍ଟ ଅଛି । ମୋ ସରଳତାକୁ ଦୁର୍ବଳତା ନଭାବନ୍ତୁ। ସେକାଳ ପଖାଳ ଆଉ ନାହିଁ ।”

ବିଜେଡିର ସାଂଗଠନିକ ପୁନର୍ଗଠନ ପରେ ଦଳୀୟ କର୍ମୀ-ନେତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ସାହ ନଥିବାକୁ ଦେଖି ପାଣ୍ଡିଆନଅନୁଗାମୀ ଏବେ ଚିନ୍ତାରେ ପଡ଼ିଯାଇଛନ୍ତି । ସାଂଗଠନିକ ପୁର୍ନଗଠନରେ ଭିକେ ପାଣ୍ଡିଆନ ଓ ତାଙ୍କ ଖାସ୍ ଅନୁଗତ ବବିଙ୍କ ମାମଲାତି ପୂର୍ବଭଳି ରହିଥିବା ଏବଂ କିଛି ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ବରିଷ୍ଠ ନେତାମାନଙ୍କୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କୋଣଠେସା କରାଯିବା ଓ କିଛି ନେତାଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱହ୍ରାସ ପାଇଁ ହୋଇଥିବା ଉଦ୍ୟମକୁ ନେଇ ଦଳୀୟ ମହଲରେ ଅସନ୍ତୋଷ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି ।

ବିଧାୟକ ଓ ସାଂସଦ ଏଣିକି ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ବଦଳି ନିମନ୍ତେ ଆଉ ମନଇଚ୍ଛା ସୁପାରିଶ କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ସେମାନେ ନିଜର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅଧିକାର ବଳରେ ନିଜ ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀର ସର୍ବାଧିକ ୧୫ଜଣ ଯୋଗ୍ୟ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ବଦଳି ନିମନ୍ତେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସର୍ତ୍ତ ଓ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କୁ ସୁପାରିଶ କରିପାରିବେ ବୋଲି ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଜାରି ହୋଇଛି ।

ମେଡିକାଲ୍ ସାର୍ଟିଫିକେଟ୍ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ୯ ପ୍ରକାର କାରଣକୁ ବିଭାଗୀକରଣ କରି ପଂଜୀକରଣ କରାଯାଇଥାଏ। ଯେମିତିକି- ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟାଜନିତ ରୋଗ, ନିମୋନିଆ, ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ ଓ ସ୍ନାୟୁ ରୋଗ ଇତ୍ୟାଦି।