କୋଣାର୍କ(ସଞ୍ଜୟ ପତି): ସଂସ୍କୃତ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଅଜବ ନିଶା। ଏହି ନିଶା କେବଳ ସାର୍ଙ୍କୁ ଘାରିନି, ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ବି ଏହି ନିଶାରେ ମତୁଆଲା। କାନ୍ଧରେ ପଡ଼ିଛି କୋଦାଳ, ପିଠିରେ ପଡ଼ିଛି ମଞ୍ଜି ବସ୍ତା। ଆଗେ ଆଗେ ଶିକ୍ଷକ। ପଛେ ପଛେ ଛାତ୍ର। ନଦୀ ବନ୍ଧ କଡ଼ ଓ ବିଭିନ୍ନ ରାସ୍ତା ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଲଗାଇ ଲେଣି ପ୍ରାୟ ୧୦ ହଜାର ଗଛ। ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଏଭଳି ଉଦ୍ୟମ ପାଇଁ ଅଞ୍ଚଳବାସୀ ପ୍ରଶଂସାରେ ଶତମୁଖ। ଏହି ଶିକ୍ଷକ ଜଣକ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲା ନିମାପଡା ବ୍ଲକ ଆମ୍ବଡିହ ଗ୍ରାମର ବିଜୟ କୁମାର ଭଟ୍ଟ। ଅସ୍ତରଙ୍ଗ ଛୁରିଆନା ପଂଚାୟତର ବେଳାଭୂମି ଉଚ୍ଚ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ସଂସ୍କୃତ ଶିକ୍ଷକ ଭାବେ ସେ କାର୍ଯ୍ୟରତ।
ସେ ବୃତ୍ତିରେ ଜଣେ ଶିକ୍ଷକ, ହେଲେ ନିଶା ଗଛ ଲଗାଇବା। ବାରମ୍ବାର ସାମୁଦ୍ରିକ ବାତ୍ୟା ଯୋଗୁଁ ଅବକ୍ଷୟମୁଖୀ ପୁରୀ ଉପକୂଳ ଓ ପରିବେଶର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ନିଜସ୍ୱ ଉଦ୍ୟମରେ ସେ ଲଗାଇଲେଣି ୫ ହଜାରରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଗଛ। ନିମାପଡା ତାଙ୍କର ଜନ୍ମ ଭୂମୀ, ଅସ୍ତରଙ୍ଗ ହେଉଛି କର୍ମ ଭୂମୀ।
ସେ କୁହନ୍ତି, ୧୯୯୯ ମସିହା ପ୍ରଲୟଙ୍କାରୀ ମହାବାତ୍ୟାରେ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ଅସ୍ତରଙ୍ଗ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ଉପକୂଳକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଉଥିବା ସବୁଜ ପ୍ରାଚୀର ଧ୍ୱଂସବିଧ୍ୱଂସ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ଯେଉଁ ଆଡେ ଚାହିଁଲେ ଖାଁ ଖାଁ ଦିଶୁଥିଲା। ତେଣୁ ଉଜୁଡା ସବୁଜିମାକୁ ସଜାଡ଼ିବା ପାଇଁ ସେ ସଂକଳ୍ପ ନେଇ ବୃକ୍ଷ ରୋପଣ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ପ୍ରତିବର୍ଷ ବର୍ଷା ଦିନେ ଗଛ ପୋତା ଯାଇଥାଏ। ଗୋରୁଗାଇ ଓ ଦୁର୍ବୃତ୍ତଙ୍କ କବଳୁ ଗଛକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା କଷ୍ଟ। ଏହା ବ୍ୟୟ ସାପେକ୍ଷ ଓ କଷ୍ଟ ସାଧ୍ୟ ମଧ୍ୟ। ତେଣୁ ସେ ବିଶେଷ ଭାବେ ନିମ୍ବ, ଖଜୁରୀ ଓ ତାଳଗଛ ଲଗାଇ ଥାନ୍ତି। ଏହାକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବାକୁ ପଡ଼େନି। ଗୋରୁ ଖାଇବା ଭୟ ନ ଥାଏ। ବିନା ସୁରକ୍ଷାରେ ଗଛ ବଢ଼ି ଠିଆ ହୋଇଯାଏ। ବାସ୍ ଗାତ ଖୋଳି ମଞ୍ଜି ପକାଇ ଦେଲେ କାମ ଶେଷ। ବର୍ଷାଦିନେ ଏ ସବୁ କାମ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ। ଚଳିତ ବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ୧୦ ହଜାର ତାଳ ଗଛ ଲଗାଇବା ନିମନ୍ତେ ମଞ୍ଜି ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇଛି। ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସହଯୋଗ ଯୋଗୁଁ ୫ ହଜାର ମଞ୍ଜି ଲାଗି ସାରିଥିବା ବେଳେ ଆଉ ୫ ହଜାର ଲଗାଯାଉଛି।
ଅଞ୍ଚଳବାସୀଙ୍କ କହିବା କଥା, ବିଜୟ ସାର୍ ବୃକ୍ଷ ଲଗାଇବା କାମ ଦୀର୍ଘ ୨୨ ବର୍ଷ ହେବ ଚଳାଇଛନ୍ତି। ସେ ଥକି ଯାଇନାହାନ୍ତି। ଫୁରୁସତ ମିଳିଲେ ନିଜର ଛାତ୍ର ଓ ପୂର୍ବତନ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଧରି ବୃକ୍ଷ ରୋପଣ ପାଇଁ ବାହାରିପଡନ୍ତି। ବିଶେଷକରି ପ୍ରତିବର୍ଷ ବର୍ଷା ଋତୁରେ ବିଭିନ୍ନ ନଦୀବନ୍ଧ, ରାସ୍ତା ପାର୍ଶ୍ୱ ଓ ଗାଁଗଣ୍ଡା ଖୋଲା ପଡ଼ିଆରେ ଗଛ ଲଗାଇଥାନ୍ତି।
[caption id="attachment_764399" align="aligncenter" width="650"]
ବୃକ୍ଷରୋପଣରେ ବିଜୟ ସାର୍ଙ୍କ ପଥକୁ ଅପଣାଇ ନେଇଥିବା ପୂର୍ବତନ ଛାତ୍ର ବାବୁ ବେହେରା କହିଛନ୍ତି, ସାର୍ଙ୍କ ଠାରୁ ପ୍ରେରଣା ପାଇ ସେ ଗଛ ଲଗାଇ ଚାଲିଛନ୍ତି। ଏବେ ତାଳଗଛ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଉଥିବାରୁ ବାଇ ଚଢ଼େଇଙ୍କୁ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁନି। ଏହି ଗଛରେ ସେମାନେ ବସା କରିଥାନ୍ତି। ଏହାଛଡ଼ା ତାଳଗଛ ଅଞ୍ଚଳବାସୀଙ୍କୁ ବଜ୍ରପାତ ଜନିତ ଦୁର୍ଘଟଣାରୁ ରକ୍ଷା କରିଥାଏ। ତେଣୁ ବାଇ ଚଢ଼େଇଙ୍କ ବସାର ସୁରକ୍ଷା କରିବା ଓ ବଜ୍ରପାତ ଜନିତ ଦୁର୍ଘଟଣା ରୋକିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ ନେଇ ଦୀର୍ଘବର୍ଷ ହେବ ତାଳଗଛ ଲଗାଯାଉଛି। ନିମ୍ବଗଛ ଅଞ୍ଚଳର ପାଣିପବନ ବିଶୁଦ୍ଧ କରିଥାଏ। ଖଜୁରୀ ଗଛର କୋଳି ଖାଇବାରେ ଓ ବରଡ଼ା ଘର ଓଳାଇବା ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ। ତେଣୁ ସାର୍ଙ୍କ ସହ ସମସ୍ତେ ମିଶି ଅସ୍ତରଙ୍ଗର ଜାହାନିଆ ଠାରୁ କଣମଣ ଓ କଣମଣ ଠାରୁ ସହନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୧୦ କିମି ବ୍ୟାପୀ ରାସ୍ତା ପାର୍ଶ୍ୱରେ ବୃକ୍ଷରୋପଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଚଲାଇଛନ୍ତି।