ଭୁବନେଶ୍ୱର (ଶୁଭ୍ରାଂଶୁ ଶେଖର): ପେଟ୍ରୋଲ ଓ ଡିଜେଲ ଦର ବୃଦ୍ଧିକୁ ନେଇ ଓଡ଼ିଶା ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରତିବାଦ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ହେଲେ ଏଯାବତ ଏହାକୁ ନେଇ ମୁହଁ ଖୋଲି ନାହାନ୍ତି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ। ପ୍ରତିକଥାରେ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ଚିଠି ଲେଖୁଥିବା ନବୀନ କିନ୍ତୁ ଏଯାବତ କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନଙ୍କୁ ତେଲ ଦର ବୃଦ୍ଧି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଫୋନ କରିବା କି ଚିଠି ଲେଖିଥିବାର ନଜିର ନାହିଁ।
ଫେବୃଆରୀ ମାସରେ ଏଯାବତ ପେଟ୍ରୋଲ ଦାମ ୪.୬୩ ପଇସା ଲିଟର ପିଛା ବଢ଼ିଥିବା ବେଳେ ଡିଜେଲ ଲିଟର ପିଛା ୪.୮୪ ପଇସା ବଢ଼ିଛି। ସେହିଭଳି ୨୦୨୧ରେ ଏଯାବତ ଦୁଇ ମାସରେ ପେଟ୍ରୋଲ ୭.୨୨ ପଇସା ଏବଂ ଡିଜେଲ ୭.୪୫ ପଇସା ବଢ଼ିଛି।
ରାଜ୍ୟ ଓ କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ମଧ୍ୟରୁ ପେଟ୍ରୋଲ ଉପରେ ସର୍ବାଧିକ ଟିକସ ମଣିପୁରରେ ୩୬.୫୦ ପ୍ରତିଶତ ଥିବା ବେଳେ ରାଜସ୍ଥାନରେ ୩୬ ପ୍ରତିଶତ ଏବଂ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ୩୫ ପ୍ରତିଶତ ରହିଛି। ଓଡ଼ିଶା ପେଟ୍ରୋଲରେ ୩୨ ପ୍ରତିଶତ ଏବଂ ଡିଜେଲରେ ୨୮ ପ୍ରତିଶତ ଟିକସ ନେଉଥିବା ପେଟ୍ରେୋଲ ପ୍ଲାନିଂ ଆଣ୍ଡ ଆନାଲାସିସି ସେଲର ଫେବୃଆରୀ ମାସର ରିପେୋର୍ଟରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି।
ତେଲ ଦରର ଦାମ ଯାହା ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ରାଜ୍ୟ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରର ଟିକସ ପାଖାପାଖି ୭୦ ପ୍ରତିଶତ ନେଉଛନ୍ତି। ବିଭିନ୍ନ ଦେଶ ତୁଳନାରେ ଭାରତରେ ତେଲରୁ ସର୍ବାଧିକ ଟିକସ ଆଦାୟ କରୁଛନ୍ତି ଆମ ଦେଶର କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାର। ତେଲରୁ ମିଳୁଥିବା ଟିକସ ପଇସା ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପାଇଁ କାମଧେନୁ ସଦୃଶ। ଏହାରି ଭିତରେ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟ ଟିକସ କମାଇଛନ୍ତି। ହେଲେ ଏଯାବତ ଓଡ଼ିଶା କି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଟିକସ କମାଇ ନାହାନ୍ତି।
ଅନ୍ୟପଟେ ତେଲ ଦର ଉପରେ ରୋକ୍ ଲଗାଇବା ପାଇଁ ଜିଏସଟି ପରିସରଭୁକ୍ତ ଉପରେ ଜୋର ଦେଇଛନ୍ତି ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନ। ନିକଟରେ ଗଣମାଧ୍ୟମକୁ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦେବା ବେଳେ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ଜିଏସଟି ପରିସରଭୁକ୍ତ ହେବା କଥା କହିଥିଲେ। କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ମଧ୍ୟ ଦର କମାଇବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଛନ୍ତି ତାହା ଜିଏସଟି ପରିସରଭୁକ୍ତ ପାଇଁ ସେ ପରୋକ୍ଷରେ ଇଙ୍ଗିତ କରିଛନ୍ତି।
ଯଦି ପେଟ୍ରୋଲ ଏବଂ ଡିଜେଲକୁ ଜିଏସଟି ପରିସରଭୁକ୍ତ କରାଯାଏ ତେବେ ଅଧାରୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ଦର କମିଯିବ। ଭାରତରେ ଚାରୋଟି ପ୍ରାଥମିକ ଜିଏସଟି ସ୍ଲାବ ରହିଛି। ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ୫ ପ୍ରତିଶତ, ୧୨ ପ୍ରତିଶତ, ୧୮ ପ୍ରତିଶତ ଏବଂ ୨୮ ପ୍ରତିଶତ।
ଯଦି ପେଟ୍ରୋଲକୁ ୫ ପ୍ରତିଶତ ଜିଏସଟି ସ୍ଲାବରେ ରଖାଯାଏ, ତେବେ ଦେଶରେ ପେଟ୍ରୋଲ ଲିଟର ପିଛା ୩୭.୫୭ ଟଙ୍କା ହେବ ଏବଂ ଡିଜେଲ ହାର ୩୮.୦୩ ଟଙ୍କାକୁ ହ୍ରାସ ପାଇବ। ସେହିପରି ୧୨ ପ୍ରତିଶତ ସ୍ଲାବରେ ରଖିଲେ ପେଟ୍ରୋଲ ମୂଲ୍ୟ ୪୦ ଟଙ୍କା ଏବଂ ଡିଜେଲ ୪୦.୫୬ ଟଙ୍କା ହେବ। ଯଦି ୧୮ ପ୍ରତିଶତ ସ୍ଲାବରେ ରୁହେ ତେବେ ପେଟ୍ରୋଲ ମୂଲ୍ୟ ୪୨.୨୨ ଟଙ୍କା ଏବଂ ଡିଜେଲ ୪୨.୭୩ ଟଙ୍କା ହେବ।ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଯଦି ୨୮ ପ୍ରତିଶତ ସ୍ଲାବରେ ରହିବ ତେବେ ପେଟ୍ରୋଲ ୪୫.୭୯ ଟଙ୍କା ଏବଂ ଡିଜେଲ ୪୬.୩୬ ଟଙ୍କା ହେବ। ଯଦି ଏଭଳି ହେବ ତାହେଲେ ସାଧାରଣ ଲୋକ ଅନେକ ରିହାତି ପାଇବେ। ଏଥିସହ ଅନେକ ସାମଗ୍ରୀର ଦରଦାମ ମଧ୍ୟ କମିବ।
ତେବେ ତେଲ ଦର ଜିଏସଟି ପରିସରଭୁକ୍ତ ପାଇଁ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ ମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଉଥିବା ବେଳେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରମାନେ କାହିଁକି ଏ ବାବଦରେ ମୁହଁ ଖୋଲୁ ନାହାନ୍ତି ତାହା ଏବେ ବଡ଼ ପ୍ରଶ୍ନ।
କାହିଁକି ରାଜି ହେଉନାହାନ୍ତି ରାଜ୍ୟ ସରକାର?
ଜୁଲାଇ ୧, ୨୦୧୭ରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ସାରା ଦେଶରେ ଜିଏସଟି ଲାଗୁ କରିଥିଲେ। ହେଲେ ତେଲକୁ ଜିଏସଟି ପରିସରଭୁକ୍ତ କରିବା ନେଇ ରାଜ୍ୟ ସରକାରମାନେ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ। ଜିଏସଟି କମିଟିରେ କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରୁଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ସଦସ୍ୟ ରହିଛନ୍ତି। ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଯଦି ଏକ ହୋଇ ଯଦି ଜିଏସଟି ବାବଦରେ ସହମତି ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତେ ତାହେଲେ ତେଲ ଦର ଅଧା କମିଯାଆନ୍ତା। ହେଲେ ତେଲରୁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଟିକସ ଜରିଆରେ ଅଧିକ ରାଜସ୍ୱ ଆଦାୟ କରୁଥିବାରୁ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ ପଦାର୍ଥକୁ ଜିଏସଟି ପରିସରଭୁକ୍ତ ପାଇଁ ରାଜି ହେଉ ନଥିବା ସୂଚନା ରହିଛି।
| Statement showing the Actual rates of State taxes/ GST | ||||
| State/UT | Petrol | Diesel | SKO (PDS) | Domestic LPG |
| States | Sales Tax/VAT | GST | ||
| Andaman & Nicobar Islands | 6% | 6% | 5.00% | 5.00% |
| Andhra Pradesh | 31% VAT + Rs.4/litre VAT+Rs.1/litre Road Development Cess and Vat thereon | 22.25% VAT + Rs.4/litre VAT+Rs.1/litre Road Development Cess and Vat thereon | ||
| Arunachal Pradesh | 20.00% | 12.50% | ||
| Assam | 32.66% or Rs.22.63 per litre whichever is higher as VAT | 23.66% or Rs.17.45 per litre whichever is higher as VAT | ||
| Bihar | 26% or Rs 16.65/Litre whichever is higher (30% Surcharge on VAT as irrecoverable tax) | 19% or Rs 12.33/Litre whichever is higher (30% Surcharge on VAT as irrecoverable tax) | ||
| Chandigarh | Rs.10/KL cess +22.45% or Rs.12.58/Litre whichever is higher | Rs.10/KL cess + 14.02% or Rs.7.63/Litre whichever is higher | ||
| Chhattisgarh | 25% VAT + Rs.2/litre VAT | 25% VAT + Rs.1/litre VAT | ||
| Dadra and Nagar Haveli and Daman and Diu | 20% VAT | 20% VAT | ||
| Delhi | 30% VAT | Rs.250/KL air ambience charges + 16.75% VAT | ||
| Goa | 25% VAT + 0.5% Green cess | 22% VAT + 0.5% Green cess | ||
| Gujarat | 20.1% VAT+ 4% Cess on Town Rate & VAT | 20.2% VAT + 4 % Cess on Town Rate & VAT | ||
| Haryana | 25% or Rs.15.62/litre whichever is higher as VAT+5% additional tax on VAT | 16.40% VAT or Rs.10.08/litre whichever is higher as VAT+5% additional tax on VAT | ||
| Himachal Pradesh | 25% or Rs 15.50/Litre- whichever is higher | 14% or Rs 9.00/Litre- whichever is higher | ||
| Jammu & Kashmir | 24% MST+ Rs.5/Litre employment cess, Reduction of Rs.0.50/Litre | 16% MST+ Rs.1.50/Litre employment cess | ||
| Jharkhand | 22% on the sale price or Rs. 17.00 per litre , which ever is higher + Cess of Rs 1.00 per Ltr | 22% on the sale price or Rs. 12.50 per litre , which ever is higher + Cess of Rs 1.00 per Ltr | ||
| Karnataka | 35% sales tax | 24% sales tax | ||
| Kerala | 30.08% sales tax+ Rs.1/litre additional sales tax + 1% cess | 22.76% sales tax+ Rs.1/litre additional sales tax + 1% cess | ||
| Ladakh | 24% MST+ Rs.5/Litre employment cess, Reduction of Rs.2.5/Litre | 16% MST+ Rs.1/Litre employment cess , Reduction of Rs.0.50/Litre | ||
| Lakshadweep | Nil | Nil | ||
| Madhya Pradesh | 33 % VAT + Rs.4.5/litre VAT+1%Cess | 23% VAT+ Rs.3/litre VAT+1% Cess | ||
| Maharashtra – Mumbai, Thane & Navi Mumbai | 26% VAT+ Rs.10.12/Litre additional tax | 24% VAT+ Rs.3.00/Litre additional tax | ||
| Maharashtra (Rest of State) | 25% VAT+ Rs.10.12/Litre additional tax | 21% VAT+ Rs.3.00/Litre additional tax | ||
| Manipur | 36.50% VAT | 22.50% VAT | ||
| Meghalaya | 31% or Rs17.60/Litre- whichever is higher (2% surcharge leviable only on advalorem tax) | 22.5% or Rs12.50/Litre- whichever is higher (2% surcharge leviable only on advalorem tax) | ||
| Mizoram | 25% VAT | 14.5% VAT | ||
| Nagaland | 29.80% VAT or Rs. 18.26/litre whichever is higher +5% surcharge + Rs.2.00/Litre as road maintenance cess | 17.50% VAT or Rs. 11.08/litre whichever is higher +5% surcharge + Rs.2.00/Litre as road maintenance cess | ||
| Odisha | 32% VAT | 28% VAT | ||
| Puducherry | 28% VAT | 19.75% VAT | ||
| Punjab | Rs.2050/KL (cess)+ Rs.0.10 per Litre (Urban Transport Fund) +24.79% VAT+10% additional tax on VAT | Rs.1050/KL (cess) + Rs.0.10 per Litre (Urban Transport Fund) + 15.94% VAT+10% additional tax on VAT | ||
| Rajasthan | 36% VAT+Rs 1500/KL road development cess | 26% VAT+ Rs.1750/KL road development cess | ||
| Sikkim | 25.25% VAT+ Rs.3000/KL cess | 14.75% VAT + Rs.2500/KL cess | 5.00% | 5.00% |
| Tamil Nadu | 15% + Rs.13.02 per litre | 11% + Rs.9.62 per litre | ||
| Telangana | 35.20% VAT | 27% VAT | ||
| Tripura | 25% VAT+ 3% Tripura Road Development Cess | 16.50% VAT+ 3% Tripura Road Development Cess | ||
| Uttar Pradesh | 26.80% or Rs 18.74/Litre whichever is higher | 17.48% or Rs 10.41/Litre whichever is higher | ||
| Uttarakhand | 25% or Rs 19 Per Ltr whichever is greater | 17.48% or Rs Rs 10.41 Per Ltr whichever is greater | ||
| West Bengal | 25% or Rs.13.12/litre whichever is higher as sales tax+ Rs.1000/KL cess- Rs.17/KL exemption (20% Additional tax on VAT as irrecoverable tax) | 17% or Rs.7.70/litre whichever is higher as sales tax + Rs 1000/KL cess – Rs 290/KL sales tax rebate (20% Additional tax on VAT as irrecoverable tax) | ||
| (As per details provided by OMCs) Table Posted: (1.2.2021) Petroleum Planning & Analysis Cell | ||||
| Notes: | ||||
| 1. For Petrol & Diesel, VAT/Sales Tax at applicable rates is also levied on Dealer’s commission in Arunachal Pradesh, Delhi, Gujarat, Haryana, Madhya Pradesh, Punjab, Rajasthan Chandigarh, Puducherry, Andaman & Nikobar, Meghalaya , Dadar Nagar Haveli and Daman & Diu. | ||||