ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାରେ ମା’ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ପୂଜା ବେଳେ କାହିଁକି ବାଜେ ଦୁଲ୍‌ଦୁଲି

ବଲାଙ୍ଗିର (ସସ୍ମିତା ସାହୁ): ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଛି ଶାରଦୀୟ ଦୁର୍ଗାପୂଜା। ସାରା ଓଡ଼ିଶା ଏବେ ମା’ଙ୍କ ଧରାବତରଣ ଖୁସିରେ ମସ୍‌ଗୁଲ। ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା ମଧ୍ୟ ବାଦ୍ ପଡ଼ିନି। ସବୁଠି ଉତ୍ସବର ପରିବେଶ। ତେବେ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନ ଗୁଡ଼ିକ ଅପେକ୍ଷା ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାରେ ମା’ଙ୍କ ଆରାଧନା ବେଳେ ଏକ ବିଶେଷ ପରମ୍ପରା ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ। ଏହି ପରମ୍ପରାଟି ଏଠାକାର ଦୁଲ୍‌ଦୁଲି ବାଦ୍ୟ ସହ ଜଡ଼ିତ। ଦୁଲ୍‌ଦୁଲିର ଷୋହଳଭରଣୀ ବାଦ୍ୟ ସାଙ୍ଗେ ସାଙ୍ଗେ ମା’ଙ୍କ ଆରାଧନା ଏଠାରେ କରାଯାଇଥାଏ। ଅସନ୍ତୁ ଜାଣିବା […]

bolangri

Tapas Behera
  • Published: Tuesday, 16 October 2018
  • , Updated: 18 October 2018, 02:02 PM IST

ବଲାଙ୍ଗିର (ସସ୍ମିତା ସାହୁ): ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଛି ଶାରଦୀୟ ଦୁର୍ଗାପୂଜା। ସାରା ଓଡ଼ିଶା ଏବେ ମା’ଙ୍କ ଧରାବତରଣ ଖୁସିରେ ମସ୍‌ଗୁଲ। ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା ମଧ୍ୟ ବାଦ୍ ପଡ଼ିନି। ସବୁଠି ଉତ୍ସବର ପରିବେଶ। ତେବେ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନ ଗୁଡ଼ିକ ଅପେକ୍ଷା ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାରେ ମା’ଙ୍କ ଆରାଧନା ବେଳେ ଏକ ବିଶେଷ ପରମ୍ପରା ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ। ଏହି ପରମ୍ପରାଟି ଏଠାକାର ଦୁଲ୍‌ଦୁଲି ବାଦ୍ୟ ସହ ଜଡ଼ିତ। ଦୁଲ୍‌ଦୁଲିର ଷୋହଳଭରଣୀ ବାଦ୍ୟ ସାଙ୍ଗେ ସାଙ୍ଗେ ମା’ଙ୍କ ଆରାଧନା ଏଠାରେ କରାଯାଇଥାଏ।

ଅସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ପଞ୍ଚବାଦ୍ୟ ଦୁଲ୍‌ଦୁଲିର ଏହି ଷୋହଳଭରଣୀ ବାଦ୍ୟ ଓ ମା’ଙ୍କ ପୂଜା ସମ୍ପର୍କରେ।

ଢୋଲ, ନିଶାନ, ତାଶା, ଟିମକିଡ଼ି ଓ ମହୁରୀ। ଏହି ୫ଟି ବାଦ୍ୟର ମିଶ୍ରଣକୁ ପଞ୍ଚବାଦ୍ୟ ଦୁଲ୍‌ଦୁଲି ବୋଲି କୁହାଯାଇଥାଏ। ଆଦିବାସୀ ମାନଙ୍କ ପୂଜାପାଠ, ଯାନିଯାତ୍ରାରେ ଏହି ବାଦ୍ୟର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ରହିଛି। ଦୁଲ୍‌ଦୁଲିର ତାଳେତାଳେ ଏମାନେ ମାଟି ମାଆ ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ଦେବଦେବୀଙ୍କୁ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରିଥାନ୍ତି।

ଆର୍ଯ୍ୟ ସଂସ୍କୃତି ପରମ୍ପରାରେ ଦେବୀଙ୍କୁ ପଣ୍ଡିତ ବେଦମନ୍ତ୍ରରେ ଆବାହନ କରୁଥିବା ବେଳେ ଆଦି ପରମ୍ପରାରେ ଷୋହଳଭରଣୀ ବାଦ୍ୟ ସହିତ ଦେବୀଙ୍କୁ ଆରାଧନା କରାଯାଏ।

ଦୁର୍ଗାପୂଜା ସମୟ ଆସିଲେ, ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାରେ ଡକରା ପଡ଼େ ଦୁଲ୍‌ଦୁଲି ବାଦ୍ୟକାରଙ୍କୁ। ମାଆଙ୍କ ପୂଜା ଆରମ୍ଭରୁ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଷୋହଳ ପ୍ରକାର ବାଦ୍ୟରେ ଷୋହଳଭରଣୀ ବାଦ୍ୟ ବଜାଇଥାନ୍ତି ଏମାନେ। ମାଆଙ୍କ ଷୋଡ଼ଶ ଉପଚାର ପୂଜା ସହ ବାଜିଥାଏ ଏହି ୧୬ ପ୍ରକାର ବାଦ୍ୟ ବା ଷୋହଳଭରଣୀ।

କ’ଣ ଏହି ଷୋହଳଭରଣୀ ବାଦ୍ୟ?

ମାଙ୍କ ଷୋଡ଼ଶ ଉପଚାର ପୂଜାର ତାଳେ ତାଳେ ମୁହୁରିଆ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ୱର ଦେଇ ମା’ଙ୍କୁ ଆବାହନ କରିଥାନ୍ତି। ଅନ୍ୟ କଳାକାରମାନେ ତାଳ ଦେଇ ଷୋହଳଭରଣୀ ବାଜା ବଜାଇଥାନ୍ତି। ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଭରଣୀର ଚାରୋଟି ଝୁପାବାଦ୍ୟ ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ୧୬ଟି ବାଦ୍ୟରେ ୬୪ଟି ଝୁଆ ବାଜିଥାଏ। ପତର ଉଠେନ, ଦେ ଅଣା, ବାଲି କଢ଼ା, ଦେ ବସା, ଉଦଲ ଫିକା, ଚକରକେଲି, ରସାବେଶ ଭଳି ୧୬ ପ୍ରକାର ବାଦ୍ୟକୁ ନେଇ ଷୋହଳଭରଣୀ ବାଦ୍ୟ ବାଜିଥାଏ।

Related story