ଭୁବନେଶ୍ୱର: ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଧର୍ମସ୍ଥଳୀ ହେଉଛି ଅମରନାଥ। ଜମ୍ମୁ ଓ କାଶ୍ମୀରରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏହି ଅମରନାଥଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ପ୍ରତି ବର୍ଷ ହଜାର ହଜାର ଭକ୍ତଙ୍କ ସୁଅ ଛୁଟେ। ଯଦିଓ ଅମରନାଥ ଯାତ୍ରା ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା, କିନ୍ତୁ ଏହି ପୀଠ ସହ ଜଣେ ମୁସଲ୍ମାନ ପରିବାରର ସମ୍ପର୍କ ଯୋଡ଼ି ହୋଇ ରହିଥିବା ଜନଶ୍ରୁତି ରହିଛି।
କୁହାଯାଏ, ଅମରନାଥ ଗୁମ୍ପାର ସନ୍ଧାନ ପ୍ରାୟ ୫୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ମିଳିଥିଲା। ବୁଟ୍ଟା ମଲ୍ଲିକ୍ ନାମକ ଜଣେ ମୁସଲମାନ ବ୍ୟକ୍ତି ହିଁ ଏହି ଗୁମ୍ଫାକୁ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିବା ଶୁଣାଯାଏ। ବୁଟ୍ଟା ମଲ୍ଲିକ୍ ଗୁମ୍ଫାର କେମିତି ସନ୍ଧାନ କଲେ, ଆଉ ଏହା ପଛରେ କ’ଣ ରହିଛି ରହସ୍ୟ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା। ବୁଟ୍ଟା ମଲ୍ଲିକ୍ ନିଜର ଛେଳି ଓ ମେଣ୍ଢା ଚରାଇବା ପାଇଁ ପାହାଡ଼ ଉପରକୁ ଯାଉଥିଲେ। ଅଚାନକ ଦିନେ ପାଗ ଖରାପ ହୋଇଗଲା। ଆଉ ସେ ଏକ ଗୁମ୍ଫା ପାଖକୁ ଚାଲି ଯାଇଥିଲେ। ଆଉ ସେଠାରେ ଜଣେ ସାଧୁଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କର ଭେଟ ହୋଇଥିଲା।
ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସେହି କାଂଗଡ଼ିକୁ ନେଇ ବୁଟ୍ଟା ପୁଣି ସେହି ଗୁମ୍ଫା ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ। ହେଲେ ସେଠାରେ ଆଉ ସେ ସାଧୁ ଜଣକ ନଥିଲେ। ବରଂ ଏକ ଶିବ ଲିଙ୍ଗ ଥିଲା। ଆଉ ବୁଟ୍ଟା ସେଠାରୁ ଆସି ସବୁଆଡ଼େ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ଯେ, ସେହି ଗୁମ୍ଫାରେ ଭଗବାନ ଶିବ ଅଛନ୍ତି। କୁହାଯାଏ ଏହି ଘଟଣା ପରେ ଅମରନାଥକୁ ଭକ୍ତଙ୍କ ପବିତ୍ର ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଧୀରେ ଧୀରେ ଏଠି ଭିଡ଼ ଜମିଥିଲା।
ଶ୍ରୀନଗରଠାରୁ ଏହି ମନ୍ଦିର ୧୪୧ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ। ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନଠାରୁ ଏହି ଗୁମ୍ଫାଟି ୧୩୬୦୦ ଫୁଟ୍ ଉଚ୍ଚତାରେ ରହିଛି।