ସେହିପରି ବଲାଙ୍ଗିରରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଲଗ୍ନ ଅନୁଯାୟୀ ଦେବୀ ପାଟଣେଶ୍ୱରୀଙ୍କ ନିକଟରେ ନବାନ୍ନ ଲାଗି ହୋଇଛି। ଏହା ପରେ ସହରରେ ଘରେ ଘରେ ଲୋକେ ନିଜ ନିଜ ଇଷ୍ଟଦେବୀଙ୍କ ନିକଟରେ ନବାନ୍ନ ଲାଗି କରିଥିଲେ। ତା’ପରେ ନୂଆଁ ଖାଇଥିଲେ।
ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାର ଗଣପର୍ବ ନୂଆଁଖାଇ ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲାରେ ଧୂମଧାମରେ ପାଳିତ ହୋଇଯାଇଛି। ଇଷ୍ଟଦେବୀ ମା’ ଭୈରବୀଙ୍କ ଠାରେ ନବାନ୍ନ ଲାଗିବା ପରେ ସମସ୍ତ ଘରେ ଗଣପର୍ବ ନୂଆଁଖାଇ ପାଳିତ ହୋଇଥିଲା। ନୂଆଁଖାଇବା ପରେ ସାନମାନେ ବଡମାନଙ୍କୁ ଜୁହାର ହୋଇଥିଲେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରେ ଉତ୍ସବର ମାହୋଲ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା। ସେହିପରି ବଣାଇରେ ମଧ୍ୟ ନୂଆଁଖାଇ ବହୁ ଆଡମ୍ୱରେ ପାଳିତ ହୋଇଯାଇଛି। ପରିବାର ଲୋକେ ଏକତ୍ର ହୋଇ ଇଷ୍ଟଦେବୀଙ୍କ ପାଖରେ ନୂଆ ଲାଗି କରିଥିଲେ। ପରେ ପରିବାରର ଲୋକେ ନୂଆଁଖାଇ ଥିଲେ।
ଝାରସୁଗୁଡା ଜିଲ୍ଲାରେ ମଧ୍ୟ ଗଣପର୍ବ ନୂଆଁଖାଇ ହସଖୁସିରେ ପାଳିତ ହୋଇଯାଇଛି। ଜିଲ୍ଲାର ପୁରପଲ୍ଲୀ ତଥା ସହରାଞ୍ଚଳରେ ମା’ ସମଲାଇଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବା ସହ ଇଷ୍ଟଦେବୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରି ନବାନ୍ନ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରେ ପିଠା, ମିଠା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିଲା। ପୂଜା ସମାପନ ପରେ ସମସ୍ତେଏକତ୍ରିତ ନୂଆ ଖାଇଥିଲେ। ନବାନ୍ନ ଖାଇବା ପରେ ସାନମାନେ ବଡମାନଙ୍କୁ ମୁଣ୍ଡିଆ ମାରି ଆଶୀର୍ବାଦ ନେଇଥିଲେ ।
ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାର ଗଣପର୍ବ ନୁଆଁଖାଇ ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର ଜିଲ୍ଲାରେ ମଧ୍ୟ ପାଳିତ ହୋଇଯାଇଛି। । ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଲଗ୍ନ ଦିନ ୧୨ ଟା ୧୦ ରେ ସୋନପୁର ସହରର ଅଧିଷ୍ଟାତ୍ରୀ ଦେବୀ ମା’ ସମଲେଇ ମନ୍ଦିରରୁ ପାହୁର ବାହାରି ଅଷ୍ଟଚଣ୍ଡି, ଅଷ୍ଟବିଷ୍ଣୁ ଓ ଆଷ୍ଟସମ୍ଭୁଙ୍କ ପାଖକୁ ଯାଇଥିଲା। ପ୍ରଥମେ ଏହି ଦେବଦେବୀଙ୍କ ପାଖରେ ନବାନ୍ନ ଲାଗି ହେଲା ପରେ ଜିଲ୍ଲାବାସୀ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ନବାନ୍ନ ପର୍ବ। ପ୍ରଥମେ କ୍ଷେତକୁ ଯାଇ କ୍ଷେତ ପୂଜାକରି ନୂଆଁଧାନ ଆଣି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ ନବାନ୍ନ। ଏହି ନବାନ୍ନକୁ ଘରର ଇଷ୍ଟଦେବୀଙ୍କ ପାଖରେ ଭୋଗ ଲଗାଇ ନିଜ ନିଜ ପରିବାରସହ ଖାଇଥିଲେ। ଏହି ଅବସରରେ ଘରେ ଘରେ ହୋଇଥିଲା ଛଅ ତିଅଣ ନଅ ଭଜା। ପରେ ପରମ୍ପରା ଅନୁସାରେ ସେମାନେ ବଡମାନଙ୍କୁ ହୋଇଥିଲେ ଜୁହାରଭେଟ।
ନୂଆଁଖାଇ ପାଇଁ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ଘରେ ଘରେ ଆନନ୍ଦ ଏବଂ ଉତ୍ସାହର ପରିବେଶ ଲାଗି ରହିଛି। ବର୍ଷକେ ଥରେ ଏଭଳି ଏକ ଭାଇଚାରା ପର୍ବରେ ଭରପୁର ଆନନ୍ଦ ଉଠାଉଛନ୍ତି ସମସ୍ତେ। ନୂଆଁଖାଇରେ ପରିବାରର ବଡ଼ ମାନଙ୍କଠାରୁ ସାନମାନେ ଆଶୀର୍ବାଦ ନେବା ପରମ୍ପରା ରହିଛି। ଏହା ସାଙ୍ଗକୁ ନୂଆଁଖାଇ ଭେଟଘାଟ୍ ମଧ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ। ଆଜି ସଂଧ୍ୟାରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଜମିବ ସାଂସ୍କୃତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଆସର।